Hội chứng tiền đình cấp: Dấu hiệu nhận biết và điều trị

Tiền đình ốc tai là bộ phận đóng vai trò giữ thăng bằng cho cơ thể. Hội chứng tiền đình cấp là vấn đề sức khỏe thường gặp, được đặc trưng bởi triệu chứng hoa mắt, chóng mặt, mất thăng bằng, suy giảm thị lực và suy giảm thính giác.

Hội chứng tiền đình cấp là bệnh gì?

Hội chứng tiền đình cấp là tình trạng tổn thương cấp tính một bên của tiền đình ngoại biên hoặc trung ương. Chứng bệnh này thường xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, chủ yếu là trạng thái xơ cứng nhiều chỗ, tổn thương trung ương, viêm thần kinh tiền đình…

Bao gồm thần kinh tiền đình và mê đạo tiền đình, hệ thống tiền đình ngoại biên giữ nhiệm vụ duy trì sự thăng bằng của cơ thể. Vì vậy, khi mắc phải hội chứng tiền đình cấp, bệnh nhân sẽ bị mất thăng bằng, chóng mặt dữ dội, buồn nôn, ù tai, đổ mồ hôi, tim đập nhanh…

Dựa trên vị trí giải phẫu, các chuyên gia phân chia hội chứng tiền đình thành hai nhóm chính:

• Hội chứng tiền đình ngoại biên xuất hiện khi nhân tiền đình, dây tiền đình và khu vực tai trong bị tổn thương.
• Hội chứng tiền đình trung ương hình thành nếu đường dẫn truyền tiền đình bị tổn thương khi đi đến nhân tiền đình ở thân não.

Dấu hiệu nhận biết hội chứng tiền đình cấp

Ba triệu chứng điển hình của hội chứng tiền đình cấp bao gồm: mất thăng bằng, chóng mặt và rung giật nhãn cầu.

• Mất thăng bằng xuất hiện vào giai đoạn đầu của hội chứng tiền đình ngoại biên. Lúc này, người bệnh hầu như không thể đứng được.
• Chóng mặt là trạng thái ảo giác vận động. Bệnh nhân bị rối loạn dáng đi, cảm thấy không gian xung quanh quay cuồng và dễ dàng té ngã. Bên cạnh biểu hiện chóng mặt, họ cũng có thể gặp phải rối loạn thần kinh thực vật (buồn nôn, toát mồ hôi, khó chịu, cảm giác như bị vừa ngã).
• Rung giật nhãn cầu là sự vận động một cách tự động của hai nhãn cầu, được đặc trưng bởi trạng thái thay đổi chiều hướng chuyển động liên tục theo nhịp điệu đều đặn.

Biện pháp chẩn đoán hội chứng tiền đình cấp

Để chẩn đoán chính xác bệnh lý này, bác sĩ chuyên khoa sẽ xem xét kỹ lưỡng các biểu hiện lâm sàng và  những kết quả xét nghiệm cận lâm sàng như:

• Một số xét nghiệm cơ bản
• Siêu âm hệ mạch cảnh đốt sống, bóc tách động mạch gây hẹp mạch, tắc mạch, xác định mảng xơ vữa…
• Chụp X-quang cột sống cổ nhằm đánh giá tình trạng hẹp khe khớp
• Chụp MRI sọ não và CT-scanner sọ não để tìm kiếm những tổn thương bên trong não bộ như: u góc tiểu cầu não, tai biến mạch máu não…

Các bệnh nhân mắc hội chứng tiền đình cấp thường cảm thấy lắc lư, nghiêng ngả một bên hoặc chóng mặt theo kiểu xoay tròn (vì bị tổn thương hệ thống tiền đình trung ương hoặc các ống bán khuyên). Triệu chứng chóng mặt cấp hay đi cùng trạng thái mất thăng bằng khi di chuyển, buồn nôn, nôn mửa và rối loạn thần kinh thực vật.

Căn cứ vào thời gian, diễn biến và thời điểm tái phát của ảo giác vận động, bác sĩ chuyên khoa có thể xác định nguyên nhân dẫn đến tình trạng chóng mặt cấp cụ thể theo tiêu chí:

• Chóng mặt từ vài giây đến vài phút: cơn choáng do thiếu máu động mạch sống nền hoặc chóng mặt do tư thế kịch phát lành tính
• Chóng mặt từ vài phút đến vài giờ: chứng đau đầu Migraine kèm chóng mặt hoặc bệnh Meniere
• Chóng mặt trong vài ngày: bệnh lý thoái hóa Myelin, viêm thần kinh tiền đình, viêm mê đạo, đột quỵ tiểu não
• Chóng mặt thường xuyên, không thuyên giảm trong nhiều tuần: yếu tố tâm lý

Ngoài ra, các biểu hiện của hội chứng tiền đình cấp tương tự với chứng đột quỵ. Vì vậy, bác sĩ chuyên khoa sẽ tiến hành chẩn đoán phân biệt hội chứng tiền đình cấp với chứng đột quỵ.

Phương pháp điều trị hội chứng tiền đình cấp

Phương pháp điều trị hội chứng tiền đình cấp phụ thuộc vào nguyên nhân hình thành và đặc điểm thể trạng. Vấn đề quan trọng nhất là bệnh nhân cần xử lý kịp thời những cơn chóng mặt cấp của bản thân, từ đó chủ động phòng tránh tai nạn đáng tiếc. Thông thường, để cải thiện triệu chứng, bác sĩ chuyên khoa sẽ kê thuốc:

• Thuốc tanganil 500mg dạng uống và dạng tiêm để hạn chế chóng mặt
• Thuốc metoclopramid giúp chống nôn ói
• Thuốc seduxen có tác dụng an thần
• Dung dịch đẳng trương có thể cân bằng điện giải nếu người bệnh nôn nhiều

Tóm lại, hội chứng tiền đình cấp tính có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Triệu chứng đột ngột mất thăng bằng và chóng mặt dữ dội dễ khiến người bệnh bất ngờ té ngã, chấn thương, gặp phải tai nạn. Vì vậy, ngay khi phát hiện những biểu hiện bất thường, bệnh nhân cần được thân nhân đưa đi thăm khám càng sớm càng tốt để điều trị kịp thời.