Bệnh rối loạn tâm thần ở tuổi già: Cách chăm sóc và điều trị

Rối loạn tâm thần ở tuổi già gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực. Người thân nên tìm hiểu cách điều trị và chăm sóc người bệnh để hỗ trợ họ cải thiện sức khỏe.

Các rối loạn tâm thần thường gặp ở người già

Bệnh rối loạn tâm thần ở tuổi già có biểu hiện rất đa dạng. Chúng bao gồm mê sảng, sa sút trí nhớ, tâm thần phân liệt, rối loạn cảm xúc, trầm cảm, rối loạn tâm căn, rối loạn nhân cách,…

1. Trầm cảm

Theo thống kê, có khoảng 15% người cao tuổi gặp phải các triệu chứng của bệnh trầm cảm. Đây có thể là hệ quả của những bệnh lý tuổi già, hoặc các sang chấn tâm lý như mất người thân.

Trầm cảm khởi phát muộn sẽ có nguy cơ tái phát bệnh cao hơn so với bình thường. Vì thế hầu hết người cao tuổi mắc chứng bệnh này đều phải kiên trì điều trị.

Trầm cảm ở người cao tuổi cũng sẽ được biểu hiện bởi những triệu chứng đặc trưng như:

• Buồn bã kéo dài
• Chán nản, không có năng lượng
• Giảm sự tập trung
• Gặp các vấn đề về giấc ngủ như khó ngủ, ngủ không ngon giấc, không sâu giấc.
• Chán ăn, rối loạn ăn uống, cân nặng thay đổi bất thường
• Cảm thấy bản thân vô dụng, không có giá trị
• Tự cảm thấy có lỗi, buộc tội chính mình về những điều trong quá khứ

Ngoài ra, người bệnh còn thường xuyên lo lắng về bệnh tật của bản thân, có nhiều suy nghĩ tiêu cực, sai lệch. Họ có triệu chứng hoang tưởng, đặc biệt là ý định muốn tự sát.

Xem thêm: Trầm cảm ở người cao tuổi: Nguyên nhân và hướng điều trị

2. Sa sút trí tuệ

Sa sút trí tuệ là một loại rối loạn tâm thần có tỷ lệ cao ở người già. Thống kê cho thấy, người trên 65 tuổi có tỷ lệ mắc bệnh khoảng 10%. Con số này có thể tăng lên 50% với người trên 85 tuổi.

Tình trạng sa sút trí tuệ có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau như:

• Các bệnh lý về mạch máu như đột quỵ, xơ vữa mạch não
• Bệnh Alzheimer
• Bệnh parkinson

Thông thường, các triệu chứng của bệnh trong giai đoạn đầu bao gồm:

• Thường xuyên lẫn lộn, nhớ nhầm
• Mất trí nhớ
• Không còn khả năng thực hiện các hoạt động hàng ngày
• Tính tình thay đổi đột ngột, trở nên hờ hững, không muốn nói chuyện hoặc giao tiếp nhiều.

Khi tình hình nghiêm trọng, bệnh nhân sẽ có biểu hiện hoang tưởng, dễ kích động. Khả năng ngôn ngữ cũa người bệnh suy giảm. Họ cũng không thể tự chăm sóc bản thân.

3. Tâm thần phân liệt

Tâm thần phân liệt là một dạng rối loạn tâm thần thường khởi phát ở những đối tượng trẻ tuổi. Nam giới sẽ rơi vào khoảng từ 15 đến 25 tuổi. Nữ giới sẽ từ 25 đến 35 tuổi.

Trong một vài trường hợp, tâm thần phân liệt khởi phát muộn từ sau 45 tuổi hoặc sau 65 tuổi. Tuy nhiên tình trạng này khá hiếm gặp. Thông thường, bệnh sẽ khởi phát muộn hơn đối với nữ giới.

4. Rối loạn hoang tưởng

Rối loạn hoang tưởng thường sẽ khởi phát chủ yếu vào độ tuổi từ 40 đến 55 tuổi. Tuy nhiên, các triệu chứng bệnh cũng có thể xuất hiện ở bất kì đối tượng người cao tuổi nào.

Người bệnh sẽ có cảm giác bản thân đang bị theo dõi, giám sát và có người muốn đầu độc, hãm hại mình. Vì thế, họ sẽ có những hành vi phản kháng, tấn công những đối tượng nghi ngờ.

Người bệnh cũng có thể thu mình, hạn chế tiếp xúc với mọi người vì lo sợ bị đe dọa. Rối loạn hoang tưởng có thể khiến bệnh nhân có nhiều suy nghĩ tiêu cực, thôi thúc tự sát.

Ngoài ra, rối loạn tâm thần ở tuổi già con bao gồm hoang tưởng nghi bệnh. Bệnh nhân luôn có niềm tin rằng bản thân đang mắc phải một căn bệnh nguy hiểm nào đó, điển hình như ung thư.

Người bệnh thường xuyên đi thăm khám, tiến hành các xét nghiệm. Cho dù được khẳng định không mắc bệnh hiểm nghèo, bệnh nhân vẫn không tin tưởng và tiếp tục lo sợ, hoang mang.

Đặc điểm rối loạn tâm thần ở người già

Bệnh rối loạn tâm thần ở người già thường xuất phát từ nhiều yếu tố tác động như xã hội, tâm lý. Ví dụ như kinh tế bị suy giảm, cảm thấy cô đơn, không được quan tâm, vấn đề về hưu,…

Bệnh rối loạn tâm thần ở người già thường phát triển âm thầm. Một số triệu chứng còn có nét tương đồng với bệnh lý thường gặp ở người già nên rất khó nhận biết.

Người bệnh và những người thân xung quanh khó có thể phát hiện ở những giai đoạn đầu. Nhiều người có tâm lý muốn từ chối tuổi già, do đó họ không muốn thừa nhận các triệu chứng bất thường.

Một trong những đặc điểm nổi bật của rối loạn tâm thần ở người già là tình trạng mất trí nhớ. Triệu chứng này thường liên quan đến các bệnh như Alzheimer.

Họ gặp khó khăn trong việc ghi nhớ thông tin, mất khả năng định hướng không gian và thời gian. Khả năng ngôn ngữ và khả năng giao tiếp cũng suy giảm.

Sự thay đổi trong lối sống, mất mát bạn bè và người thân khiến sức khỏe người gia suy giảm. Họ buồn chán, mất hứng thú với cuộc sống, sụt cân, khó ngủ, hoặc luôn mệt mỏi.

Chăm sóc và điều trị tình trạng loạn thần tuổi già

Để giúp cải thiện tốt tình trạng sức khỏe và đẩy lùi các triệu chứng rối loạn tâm thần ở người già, bạn cần chú ý một số nguyên tắc sau đây:

• Quân tâm nhiều hơn đến người cao tuổi để nhanh chóng phát hiện những dấu hiệu bất thường
• Thực hiện đúng theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa
• Thực hiện đầy đủ các xét nghiệm nhằm đảm bảo quá trình thăm khám và điều trị.
• Cần đảm bảo về chất lượng bữa ăn cho người bệnh. Xây dựng thực đơn ăn uống hàng ngày với đầy đủ các chất dinh dưỡng. Chế độ ăn uống phải cân bằng lượng calo cần thiết, chú ý lựa chọn những thực phẩm dễ tiêu. Ngoài ra, nên cho người bệnh uống đủ nước mỗi ngày.
• Thận trọng trong quá trình sử dụng các loại thuốc. Bệnh nhân cần khai báo cụ thể về những bệnh lý và các loại thuốc đang sử dụng để bác sĩ đưa ra đơn thuốc phù hợp, tránh tình trạng tương tác thuốc.

• Trong quá trình sử dụng thuốc, nếu bệnh nhân hoặc người chăm sóc bệnh phát hiện các triệu chứng bất thường thì cần báo ngay với bác sĩ
• Giáo dục sức khỏe cho bệnh nhân, gia đình và cả người chăm sóc để ý thức được sự nguy hiểm của bệnh. Đồng thời biết cách chăm sóc, và phát các triệu chứng bất thường.
• Thường xuyên đánh giá và theo dõi người bệnh để điều chỉnh cho phù hợp.

Tình trạng bệnh rối loạn tâm thần ở tuổi già hiện đang có xu hướng gia tăng đáng kể. Để bảo vệ sức khỏe của người cao tuổi, bạn nên đưa họ đến thăm khám tại các cơ sở chuyên khoa ngay khi nhận thấy các triệu chứng của rối loạn tâm thần.