Phác đồ điều trị bệnh rối loạn lo âu lan tỏa

Bệnh rối loạn lo âu lan tỏa có xu hướng phát triển mãn tính nếu không phát hiện và điều trị kịp thời. Hơn nữa, số liệu thống kê còn cho thấy căn bệnh này có tỷ lệ hồi phục rất thấp trong khi tỷ lệ tái phát khá cao. Mời độc giả cùng Trung tâm Tâm lý Trị liệu NHC tìm hiểu phác đồ điều trị bệnh rối loạn lo âu lan tỏa trong bài viết dưới đây.

Phác đồ điều trị bệnh rối loạn lo âu lan tỏa an toàn, hiệu quả

Công tác điều trị có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với quá trình hồi phục sức khỏe tinh thần của người bệnh. Thống kê cho thấy, tỷ lệ bệnh nhân biết cách ổn định cảm xúc và cân bằng tâm trạng để tự khỏi bệnh rối loạn lo âu lan tỏa rất thấp.

Do đó, ngay khi phát hiện các triệu chứng tâm thần bất thường liên quan đến trầm cảm, rối loạn lo âu, rối loạn lo âu lan tỏa, rối loạn hoảng sợ, rối loạn căng thẳng sau chấn thương tâm lý, rối loạn ám ảnh cưỡng chế, độc giả cần chủ động thăm khám chuyên khoa càng sớm càng tốt.

Các chuyên gia cho biết, chiến lược hạn chế căng thẳng và kiểm soát lo âu trong quá trình điều trị bao gồm:

• Giải thích chính xác về những vấn đề và biểu hiện cơ thể của chứng rối loạn lo âu lan tỏa
• Tìm cách đối mặt với các tình huống dễ gây căng thẳng, lo lắng
• Phối hợp nhiều hoạt động thể lực
• Kiêng cữ thuốc lá, rượu bia, chất kích thích, thuốc ngủ và thuốc an thần

Sự kết hợp cùng lúc của nhiều phương pháp điều trị khác nhau (điều trị nội khoa, trị liệu tâm lý, áp dụng bài thuốc Đông y) có thể giúp bệnh nhân nhanh chóng cải thiện triệu chứng, ngăn ngừa biến chứng và quay lại với nhịp sống năng động thường ngày.

Bên cạnh việc tuân thủ đầy đủ chỉ định của bác sĩ tâm thần, người bệnh cần kiên trì duy trì lối sống khoa học, lành mạnh (làm việc điều độ, nghỉ ngơi hợp lý, thư giãn thường xuyên) cùng chế độ dinh dưỡng dồi dào dưỡng chất.

1. Trị liệu tâm lý

Đây là phương pháp chữa bệnh an toàn, hiệu quả và phổ biến trong mọi phác đồ điều trị bệnh rối loạn lo âu lan tỏa. Biện pháp can thiệp này hỗ trợ người bệnh khám phá căn nguyên bệnh lý, đồng thời hiểu rõ tầm quan trọng của những cảm xúc, suy nghĩ, hành vi tiêu cực.

Khi tham gia trị liệu tâm lý, bệnh nhân sẽ trò chuyện với nhà trị liệu về những khúc mắc, khó khăn mà bản thân đang gặp phải, từ đó tìm cách tháo gỡ vấn đề. Không chỉ dừng lại ở đó, liệu pháp này còn mang đến hàng loạt lợi ích về mặt sức khỏe tinh thần, bao gồm:

• Điều hòa cảm xúc
• Ổn định tâm trạng
• Hình thành suy nghĩ tích cực, lạc quan, giúp người bệnh thêm cởi mở, hòa đồng và dễ dàng mở rộng các mối quan hệ xã hội
• Cân bằng cuộc sống cá nhân
• Giải tỏa áp lực, lo âu, mệt mỏi
• Kiểm soát lo lắng
• Quản lý căng thẳng
• Rèn luyện kỹ năng đối mặt, ứng phó với nghịch cảnh

Sau khi chẩn đoán và đánh giá chính xác mức độ bệnh lý, chuyên gia trị liệu sẽ tư vấn cặn kẽ, sau đó đề xuất phương án chữa trị tương ứng với từng trường hợp cụ thể. Thông thường, một liệu trình trị liệu rối loạn lo âu lan tỏa bằng liệu pháp tâm lý sẽ kéo dài khoảng 6 – 12 tháng.

Tuy an toàn, hiệu quả và hiếm khi gây ra tác dụng phụ nhưng kết quả điều trị của phương pháp này chỉ mang tính chất tương đối. Các thống kê cho thấy, hơn 25% bệnh nhân bị tái phát sau 1 tháng và hơn 50% người bệnh tái phát sau 1 năm.

2. Áp dụng bài thuốc Đông y

Trong phác đồ điều trị bệnh rối loạn lo âu lan tỏa, phương pháp này có nhiệm vụ bồi bổ cơ thể, cải thiện triệu chứng và thúc đẩy quá trình hồi phục. Được bào chế từ nhiều loại thảo dược quý hiếm, 10 bài thuốc Đông y dưới đây sẽ phát huy công dụng tối đa sau một khoảng thời gian đủ dài.

Bài thuốc trị rối loạn lo âu lan tỏa từ trà xanh

Nhờ các axit amin phong phú, trà xanh có khả năng xoa dịu căng thẳng, giảm thiểu tình trạng bồn chồn, lo âu, thanh lọc cơ thể, đào thải độc tố, kích thích hoạt động của hệ thần kinh. Để đẩy lùi chứng rối loạn lo âu lan tỏa, bệnh nhân có thể sắc kỹ 1 nắm trà xanh, dùng hết trong ngày và thực hiện thường xuyên.

Bài thuốc chữa rối loạn lo âu lan tỏa từ bạc hà

Với thành phần tinh chất đa dạng, bạc hà là loại dược liệu dân gian đa công dụng an toàn và quen thuộc. Với vị cay nhẹ và thơm mát, vị thuốc này giúp tạo giấc ngủ ngon, ổn định nhịp tim, khắc phục trầm cảm, hạn chế lo âu và kiểm soát căng thẳng vô cùng hiệu nghiệm. Bạn có thể thêm bạc hà vào chế độ dinh dưỡng hàng ngày trong các món ăn, sinh tố, trà thảo mộc.

Bài thuốc trị rối loạn lo âu lan tỏa từ táo nhân

Táo nhân là loại trái cây quen thuộc, phân bố chủ yếu ở vùng nông thôn và đồi núi. Không chỉ được yêu thích bởi hương vị thanh mát, thơm ngon, vị thuốc này còn có tác dụng an thần, giảm đau, ổn định nhịp tim, điều hòa huyết áp và cải thiện giấc ngủ.

Cách thực hiện

• Chuẩn bị 1,8g thần sa, 4,5g chích cam thảo, 6g trần bì, 6g liên tử tâm, 9g nguyên nhục, 9g thạch xương bồ, 9g thái tử sâm, 18g táo nhân, 18g sinh long mẫu, 30g phù tiểu mạch, 45g bách hợp và một số thảo dược khác (tùy vào tình trạng bệnh lý cụ thể)
• Sắc kỹ toàn bộ nguyên liệu
• Chia thành nhiều phần bằng nhau
• Uống 1 thang/ngày

Bài thuốc chữa rối loạn lo âu lan tỏa từ nấm linh chi

Được mệnh danh là “thần dược”, nấm linh chi giúp giảm nhanh căng thẳng, điều hòa khí huyết, thư giãn tinh thần, điều trị trầm cảm và rối loạn lo âu… Bên cạnh đó, vị thuốc còn chứa nguồn dưỡng chất thiết yếu, đảm bảo cung cấp đầy đủ năng lượng cho mọi hoạt động tư duy, vận động của cơ thể suốt ngày dài.

Cách thực hiện

• Chuẩn bị 50g nấm linh chi
• Rửa sạch nguyên liệu
• Nấu sôi lượng nấm linh chi trên với 1 lít nước trong vòng 2 – 3 phút
• Tắt bếp khoảng 5 – 10 phút, sau đó bật lửa nhỏ và tiếp tục đun
• Nấu cho đến khi nước cạn còn 800ml thì chắt lấy nước uống

Bài thuốc trị rối loạn lo âu lan tỏa từ tiểu hồi hương

Não bộ và hệ tiêu hóa có mối quan hệ mật thiết với nhau thông qua hệ trục não – ruột. Nếu một bộ phận bị rối loạn hoặc tổn thương thì bộ phận còn lại cũng sẽ chịu ảnh hưởng nặng nề. Vì vậy, tình trạng rối loạn tiêu hóa có thể khiến chứng rối loạn lo âu lan tỏa càng thêm nghiêm trọng.

Tiểu hồi hương có tác dụng giảm đau, chống co thắt bụng, kích thích trung tiện khi đầy bụng, tăng cường tiết dịch vị ở đường ruột và dạ dày, xoa dịu hiện tượng lo lắng, hồi hộp…

Cách thực hiện

• Chuẩn bị một lượng trần bì, long xỉ, thục phụ tử, sơn thù du, long đan thảo, thục địa đản nam tinh, ngô thù du vừa đủ (theo chỉ định của thầy thuốc Đông y)
• Sắc kỹ tất cả nguyên liệu với nước sạch
• Uống thuốc mỗi ngày
• Duy trì trong 1 – 2 tháng

Bài thuốc chữa rối loạn lo âu lan tỏa từ hợp hoan bì

Hợp hoan bì (bạch hoan bìm, hợp hôn bì, dạ hợp bì, thanh thường bì) là vỏ cây hợp hoan. Dân gian quan niệm, hợp hoan bì có thể điều trị nhiều bệnh lý liên quan đến tình trạng suy nhược thần kinh, bao gồm: trầm cảm, rối loạn cảm xúc, đau nhức cơ thể, rối loạn lo âu…

Theo nhiều nghiên cứu y học hiện đại, dược liệu này giúp giải tỏa lo âu, giảm nhanh căng thẳng và củng cố chức năng của hệ thần kinh.

• Bài thuốc 1: Chuẩn bị 12g hợp hoan bì. Sắc kỹ nguyên liệu với 300ml nước sạch cho đến khi thuốc cạn còn 100ml.
• Bài thuốc 2: Chuẩn bị 9g táo nhân, 9g trắc bách diệp và 9g hợp hoan bì. Sao vàng táo nhân. Sắc kỹ tất cả vị thuốc.

Bài thuốc trị rối loạn lo âu lan tỏa từ can khí uất

Can khí uất có công dụng đẩy lùi triệu chứng sợ hãi, lo âu, cáu gắt, dễ kích động của chứng rối loạn lo âu lan tỏa, đồng thời giúp người bệnh cảm thấy thư giãn, thoải mái hơn.

Cách thực hiện

• Chuẩn bị 1g cam thảo, 1g gừng nướng, 3 trái táo, 8g bạc hà, 12g sinh địa, 12g sài hồi (có thể bổ sung bán hạ, hàng cấm, mạch môn, trần bì, bạch truật theo sự hướng dẫn của thầy thuốc Đông y)
• Sắc kỹ toàn bộ vị thuốc, uống 3 lần/ngày

Bài thuốc chữa rối loạn lo âu lan tỏa từ thục địa

Thục địa nổi tiếng với khả năng dưỡng huyết, tư âm, ích thận, bổ can, ích tinh, bổ tủy, tuấn bổ chân âm. Vị thuốc quý này giúp nâng cao chất lượng giấc ngủ, làm hạ huyết áp, tăng cường chức năng tim mạch…

Cách thực hiện

• Chuẩn bị 4g quế nhục, 4g cam thảo, 4g mộc hương, 12g thục địa, 12g táo nhân, 12g hoàng kỳ, 12g đẳng sâm, 12g mạch môn, 12g phục thần, 12g đương quy, 16g hạt sen và 16g bạch truật
• Sắc kỹ tất cả dược liệu, dùng 3 lần/ngày

Bài thuốc trị rối loạn lo âu lan tỏa từ viễn chí

Y học cổ truyền quan niệm, viễn chí có thể ích trí, tiêu thũng, an thần và điều trị hiệu quả chứng rối loạn lo âu lan tỏa. Hai bài thuốc từ viễn chí dưới đây giúp đầu óc minh mẫn, tỉnh táo, cân bằng cảm xúc, hạn chế tình trạng lo lắng, hồi hộp, hay quên…

• Bài thuốc 1: Chuẩn bị một lượng viễn chí vừa đủ, tán thành bột mịn. Hòa 8g bột viễn chí với nước cơm. Dùng 2 lần/ngày.
• Bài thuốc 2: Chuẩn bị 3g xương bồ, 10g viễn chí, 10g quy bàn và 10g long cốt. Sắc kỹ toàn bộ nguyên liệu, uống 1 lần/ngày

Bài thuốc chữa rối loạn lo âu lan tỏa từ uất kim

Uất kim tính hàn, vị cay đắng, có công dụng giải uất hành khí, chữa khỏi chứng động kinh, đau bụng kinh, rối loạn kinh nguyệt, rối loạn tâm thần… Lưu ý, vị thuốc này không phù hợp với thai phụ hoặc phụ nữ âm hư do mất máu.

Cách thực hiện

• Chuẩn bị một lượng bạch phàn, chu sa và uất kim vừa đủ (theo chỉ định của lương y)
• Tán toàn bộ dược liệu thành bột mịn
• Pha uống 12 – 16g hỗn hợp mỗi ngày

3. Sử dụng thuốc Tây

Điều trị nội khoa là một trong những giải pháp sau cùng được cân nhắc trong phác đồ điều trị bệnh rối loạn lo âu lan tỏa. Khi các triệu chứng bắt đầu chuyển biến nghiêm trọng, bác sĩ chuyên khoa sẽ yêu cầu bệnh nhân dùng thêm một số loại thuốc điều trị thuộc nhóm benzodiazepin, thuốc chống trầm cảm ba vòng, thuốc ức chế tái hấp thu serotonin chọn lọc, thuốc ức chế tái hấp thu norepinephrin serotonin…

Những loại thuốc này sẽ cải thiện triệu chứng lo âu, căng thẳng bằng cách ức chế quá trình tái hấp thu của các loại hormon hạnh phúc. Tuy nhiên, người bệnh cần tuân thủ tuyệt đối phác đồ điều trị bệnh rối loạn lo âu lan tỏa bằng thuốc Tây của bác sĩ chuyên khoa, không tự ý mua thuốc hoặc tăng giảm liều lượng nếu chưa tham vấn y khoa kỹ lưỡng.

Nguyên tắc lựa chọn thuốc điều trị bệnh lý là ưu tiên đơn trị liệu, khởi đầu với liều thấp và tăng dần liều lượng cho đến khi đạt được hiệu quả tối đa, đồng thời tránh lạm dụng nhóm thuốc giải lo âu gây nghiện.

• Thuốc giải lo âu: alprazolam, bromazepam, diazepam, lorazepam (benzodiazepin) và zopiclon, sedanxio, eftifoxin (non-benzodiazepin)
• Thuốc chống trầm cảm: venlafaxin (SNRI), paroxetin, escitalopram, fluoxetin (SSRI), mirtazapin (khác)…
• Thuốc chống loạn thần: quetiapin, risperidon, olanzapin…
• Một số thuốc khác: thuốc ức chế beta, thuốc kháng histamin, vitamin nhóm B và các khoáng chất, thuốc nuôi dưỡng tế bào thần kinh (ginkgo biloba, piracetam)…

Các chuyên gia khuyến cáo, liều lượng sử dụng cụ thể của từng loại thuốc là:

• Amitryptilin 150 – 300mg/ngày
• Bromazepam 6 – 12mg/ngày
• Citalopram 20 – 60mg/ngày
• Diazepam 5 – 20mg/ngày
• Escitalopram 10 – 20mg/ngày
• Fluoxetin 10 – 80mg/ngày
• Mirtazapin 15 – 60mg/ngày
• Paroxetin 20 – 80mg/ngày
• Venlafaxin 37,5 – 375mg/ngày
• Sertralin 50 – 200mg/ngày

Thông thường, bệnh nhân cần uống thuốc Tây cho đến khi các triệu chứng rối loạn lo âu lan tỏa được cải thiện rõ rệt, sau đó duy trì trong tối thiểu 6 tháng.

Tuy điều trị nội khoa có thể nhanh chóng phát huy hiệu quả nhưng phương pháp điều trị này đồng thời cũng dẫn đến nhiều tác dụng không mong muốn. Do đó, bệnh nhân hãy tuân thủ nghiêm túc mọi chỉ định của bác sĩ chuyên khoa và chủ động thông báo với bác sĩ về các dấu hiệu bất thường càng sớm càng tốt.

Cách hỗ trợ điều trị và phòng ngừa rối loạn lo âu lan tỏa

Rối loạn lo âu lan tỏa có thể gây ra nhiều hệ lụy khôn lường về mặt sức khỏe tinh thần. Vì vậy, để chủ động phòng tránh cũng như hỗ trợ điều trị bệnh lý này, độc giả cần:

• Xây dựng lối sống khoa học, lành mạnh
• Duy trì chế độ dinh dưỡng phong phú, đa dạng và dồi dào dưỡng chất
• Rèn luyện sức khỏe thường xuyên thông qua các hoạt động thiền định, tập yoga, đi bộ, bơi lội…
• Trò chuyện với những người thân thương và tích cực giao lưu, mở rộng mối quan hệ
• Ngủ đủ giấc, đúng giờ
• Sắp xếp công việc hợp lý
• Dành thời gian thư giãn tinh thần
• Tránh xa áp lực, căng thẳng
• Kiêng cữ rượu bia, thuốc lá và các chất kích thích

Rối loạn lo âu lan tỏa có thể dẫn đến hàng loạt biến chứng nặng nề, đồng thời ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Do đó, sau khi được chẩn đoán mắc phải căn bệnh này, bạn cần tuyệt đối tuân thủ phác đồ điều trị bệnh rối loạn lo âu lan tỏa nhằm cải thiện triệu chứng, phòng ngừa biến chứng và nhanh chóng phục hồi.