Tác hại của nóng giận khi mang thai và cách kiểm soát cảm xúc

Dưới tác động của nội tiết tố, mẹ bầu khó tránh khỏi tâm trạng nóng giận và cáu kỉnh khi mang thai. Tuy nhiên, tình trạng này ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe của mẹ, thai nhi và có thể gia tăng các biến chứng thai kỳ. Chính vì vậy bên cạnh việc chăm sóc sức khỏe thể chất, mẹ bầu cần biết cách kiểm soát cảm xúc để giữ tâm lý ổn định.

Nóng giận khi mang thai – Nguyên nhân do đâu?

Làm mẹ là thiên chức thiêng liêng của người phụ nữ. Khi biết trong mình đang mang một sinh linh, mẹ bầu sẽ có cảm giác hạnh phúc ngập tràn. Tuy nhiên bên cạnh những cảm xúc tích cực, mẹ cũng phải đối mặt với nhiều cảm xúc tiêu cực trong thai kỳ như lo lắng, căng thẳng, buồn bã và tức giận.

Nóng giận khi mang thai là tình trạng khá phổ biến ở 3 tháng đầu thai kỳ. Tuy nhiên, cũng có những trường hợp mẹ bầu dễ tức giận và cáu kỉnh trong suốt thời gian mang thai. Nóng giận không chỉ ảnh hưởng đến tâm lý của mẹ bầu mà còn gây ra nhiều tác động tiêu cực đối với thai nhi. Chính vì vậy, mẹ bầu đang gặp phải tình trạng này cần tìm hiểu nguyên nhân và can thiệp sớm các biện pháp khắc phục phù hợp.

Các nguyên nhân khiến mẹ bầu dễ bị nóng giận khi mang thai:

1. Thay đổi nội tiết tố

Đa phần các vấn đề tâm lý, thể chất khi mang thai đều có liên quan đến thay đổi nội tiết tố. Khi mang thai, hormone progesterone tăng cao trong khi estrogen lại giảm thấp. Ngoài ra, do không có chu kỳ kinh nguyệt nên các hormone khác cũng có sự thay đổi đáng kể.

Tình trạng mất cân bằng các hormone trong cơ thể là yếu tố dẫn đến sự nhạy cảm trong tâm lý và cảm xúc. Do đó trong 3 tháng đầu thai kỳ, mẹ bầu khó tránh khỏi cảm xúc thất thường. Thời điểm này, mẹ dễ bị căng thẳng, nóng nảy và cáu kỉnh vì những vấn đề không đáng kể.

Thông thường, tâm lý của mẹ sẽ dần ổn định hơn khi thai kỳ bước vào tháng thứ 4. Lúc này, hormone đã dần ổn định trở lại và mẹ bầu cũng đã quen với sự thay đổi của hormone trong cơ thể. Hơn nữa trải qua 3 tháng đầu, thai nhi đã ổn định bên trong tử cung nên tâm lý của thai phụ cũng sẽ thoải mái hơn.

2. Do ảnh hưởng của các triệu chứng thể chất

Khi mang thai, mẹ bầu sẽ phải đối mặt với cảm giác khó chịu, mệt mỏi, ốm nghén, trào ngược, đau nhức cơ thể,… Các vấn đề này khiến tâm lý của mẹ bầu cũng bị ảnh hưởng đáng kể. Do đó, việc mẹ bầu nóng giận và cáu kỉnh là điều khó tránh khỏi.

3. Lo lắng về giới tính thai nhi

Ở nước ta, giới tính của thai nhi vẫn là vấn đề được quan tâm. Vì vậy, mẹ bầu khó tránh khỏi tâm lý căng thẳng vì lo lắng về giới tính của thai nhi. Rất nhiều người mong chờ có thể sinh con trai để nối dõi tông đường và tiếp quản các công việc truyền thống của gia đình.

Mức độ căng thẳng có thể tăng lên nếu mẹ bầu đã sinh con nhưng là con gái hoặc phải đối mặt liên tục với những lời hỏi han, thăm dò từ họ hàng. Nếu giới tính thai nhi không đúng ý họ hàng, mẹ bầu sẽ phải đối mặt với ánh nhìn và lời nói không thiện cảm. Điều này vô tình khiến cho tâm lý của thai phụ trở nên bất ổn, dễ cáu kỉnh và nóng nảy.

4. Áp lực công việc, tài chính

Trong thời gian mang thai, mẹ bầu cũng có thể bị căng thẳng, nóng giận do áp lực tài chính và công việc. Thực tế, chi phí khám thai, sinh nở và chăm sóc hậu sản là con số không hề nhỏ. Chính vì vậy, mẹ bầu sẽ dễ lo lắng nếu tài chính gia đình không ổn định.

Ngoài ra, sự nghiệp bị trì hoãn do nghỉ thai sản cũng là vấn đề khiến nhiều mẹ bầu khó kiểm soát được cảm xúc. Do đó bên cạnh cảm xúc hạnh phúc ban đầu, thai phụ sẽ phải trải qua nhiều cảm xúc tiêu cực như bi quan, chán nản, căng thẳng, nóng nảy và dễ tức giận trong suốt thời gian mang thai. Tình trạng này gặp nhiều hơn ở nữ giới mang thai ngoài ý muốn và chưa có sự chuẩn bị kỹ lưỡng về tài chính, tâm lý.

5. Không nhận được sự quan tâm từ bạn đời

Tâm lý nhạy cảm khi mang thai khiến mẹ bầu dễ tủi thân, buồn bã, cáu kỉnh và tức giận. Nếu không nhận được sự quan tâm từ bạn đời, mẹ bầu có thể bị stress, nóng giận trong thời gian dài. Sự nhạy cảm trong tâm lý còn khiến thai phụ suy nghĩ quá nhiều và có cách nhìn nhận bi quan về mọi vấn đề.

Các tác hại do tức giận khi mang thai gây ra

Tức giận là cảm xúc tiêu cực thường gặp. Nếu chỉ tức giận trong một thời gian ngắn, tình trạng này ít khi ảnh hưởng đến sức khỏe. Tuy nhiên nếu mẹ bầu thường xuyên bị nóng giận khi mang thai, cả sức khỏe của mẹ và bé sẽ phải đối mặt với nhiều hậu quả nặng nề.

Trước tiên, nóng giận khiến mẹ bầu luôn cảm thấy mệt mỏi, căng thẳng, dễ mất bình tĩnh và quên đi những niềm vui trong cuộc sống. Nóng giận kéo dài là gia tăng hormone cortisol và adrenaline. Các hormone này đã được chứng minh có liên quan đến tình trạng tăng huyết áp, rối loạn nhịp tim, tăng cân quá mức, rối loạn tiêu hóa, đau đầu,… ở thai phụ. Nếu mẹ bầu có sẵn cao huyết áp hoặc các bệnh lý tim mạch, nóng giận sẽ làm gia tăng tiền sản giật – biến chứng thai kỳ nghiêm trọng có thể đe dọa đến tính mạng của mẹ và bé.

Ngoài ra khi nóng giận, các hormone gây stress từ mẹ cũng sẽ truyền đến thai nhi thông qua bánh nhau và gây ra các phản ứng tương tự. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, mẹ bầu thường xuyên bị căng thẳng, nóng giận, buồn bã, lo âu sẽ khiến thai nhi gặp phải các vấn đề như chậm phát triển, sinh non, nhẹ cân, gặp phải các vấn đề sức khỏe liên quan đến thần kinh,…

Trẻ sinh ra bởi người mẹ có tâm lý bất ổn, trầm cảm và rối loạn lo âu cũng dễ gặp phải các vấn đề tâm lý và khó khăn khi hòa nhập với bạn bè. Do đó, mẹ bầu cần phải biết cách kiểm soát cảm xúc để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và thai nhi.

Cách kiểm soát cảm xúc nóng giận khi mang thai

Nóng giận, lo lắng, căng thẳng quá mức khi mang thai đều gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đối với sức khỏe của mẹ và bé. Khi không nhận được sự chia sẻ và thấu hiểu từ người thân, mẹ bầu cũng có thể gặp phải các mâu thuẫn trong cuộc sống. Nếu không kịp thời giải tỏa, thai phụ sẽ phải đối mặt với những vấn đề tâm lý trong khi mang thai và sau khi sinh.

Một số cách giúp mẹ bầu kiểm soát cảm xúc nóng giận khi mang thai:

1. Giải tỏa cảm xúc với người thân, bạn bè

Cảm xúc nóng giận thường bắt nguồn từ nhiều vấn đề trong cuộc sống. Để giải tỏa cảm xúc, mẹ bầu nên chia sẻ với người thân hoặc bạn bè thân thiết. Khi nói ra hết những suy nghĩ và lo lắng, mẹ bầu sẽ cảm thấy thoải mái và bình yên hơn. Thay vào đó nếu cố gắng kìm nén, mẹ sẽ không tránh khỏi stress, rối loạn lo âu và một loạt các vấn đề tâm lý khác.

Đôi khi, những vấn đề khiến mẹ bầu phải suy nghĩ không quá phức tạp nhưng do tác động của hormone, mẹ có thể suy nghĩ theo chiều hướng tiêu cực và bi quan. Khi chia sẻ với mọi người, mẹ bầu sẽ có cái nhìn khách quan và tìm ra được giải pháp phù hợp nhất. Ngoài ra, lời khuyên từ những người có kinh nghiệm cũng sẽ giúp thai phụ cảm thấy an tâm và dễ chịu hơn.

2. Dành thời gian nghỉ ngơi

Sự thay đổi đột ngột về tâm sinh lý trong thai kỳ khiến mẹ bầu dễ bị căng thẳng, mệt mỏi, buồn nôn, nôn mửa liên tục và ăn uống kém. Do đó, để xoa dịu tâm trạng, mẹ bầu nên dành thời gian nghỉ ngơi – nhất là vào đầu thai kỳ và thời gian sắp sinh.

Thể trạng kém cộng với áp lực công việc sẽ khiến mẹ bầu khó tránh khỏi sự bất ổn về tâm lý, thể trạng suy nhược và thai nhi phát triển chậm. Vì vậy nếu cần thiết, mẹ bầu nên đề xuất với cấp trên về vấn đề giảm thời gian làm việc hoặc làm tại nhà để tránh phải đi lại quá nhiều.

Nghỉ ngơi là liều thuốc tốt nhất cho các vấn đề tâm lý. Sau khi được nghỉ ngơi và có một giấc ngủ ngon, tâm trạng căng thẳng, lo lắng, nóng giận,… sẽ thuyên giảm đáng kể. Để giữ cho bản thân tâm lý tốt nhất, mẹ bầu cũng nên giới hạn thời gian làm việc và luôn có đủ thời gian để nghỉ ngơi.

3. Thực hiện các biện pháp thư giãn

Trên thực tế, stress, tâm trạng bất ổn và dễ nóng giận là các vấn đề khó tránh khỏi khi mang thai. Bởi lúc này thể trạng của thai phụ không được tốt và nội tiết tố có sự thay đổi đột ngột. Tuy nhiên để những cảm xúc tiêu cực không kéo dài, mẹ bầu nên thực hiện các biện pháp thư giãn như:

• Tắm nước ấm: Tắm nước ấm là cách thư giãn mẹ có thể áp dụng vào cuối ngày. Biện pháp này giúp tăng cường tuần hoàn máu, loại bỏ tế bào chết, thải độc da và mang đến cảm giác thư giãn cho não bộ. Ngoài ra, tắm nước ấm vào buổi tối còn giúp mẹ bầu ngủ ngon giấc và hạn chế tình trạng trằn trọc do suy nghĩ quá nhiều.
• Liệu pháp mùi hương: Mùi hương từ các loại tinh dầu đã được chứng minh có hiệu quả thư giãn và giải tỏa căng thẳng. Khi ngửi mùi hương yêu thích, khứu giác sẽ truyền tín hiệu về não bộ, từ đó kích thích sản sinh hormone serotonin và endorphine. Các hormone này đều có tác dụng giảm căng thẳng, nóng giận, tạo cảm giác thư giãn và thoải mái.
• Yoga và thiền định: Khi mang thai, mẹ bầu có thể tập các bài yoga có cường độ nhẹ để cải thiện sức khỏe và giảm đau nhức cơ thể. Ngoài ra, tập luyện cũng là cách để giải tỏa cảm giác căng thẳng, nóng giận, bi quan, chán nản,… Bên cạnh các động tác yoga, mẹ bầu nên dành khoảng 15 – 30 phút mỗi ngày để ngồi thiền. Thiền định giúp lấy lại sự cân bằng cho cả sức khỏe thể chất và tinh thần, rất tốt cho mẹ bầu bị stress và thường xuyên nóng giận, cáu kỉnh do áp lực cuộc sống.
• Thực hiện các hoạt động yêu thích: Vào thời gian rảnh rỗi, mẹ bầu có thể thư giãn bằng cách thực hiện các hoạt động yêu thích như đọc sách, nấu ăn, chơi với thú cưng, vẽ tranh, đan len, trang trí lại nhà cửa,… Khi thực hiện các hoạt động này, mẹ bầu sẽ quên đi những phiền muộn và lo lắng. Từ đó giảm căng thẳng, lo lắng và nóng giận khi mang thai.

Các biện pháp thư giãn có thể cải thiện đáng kể những cảm xúc tiêu cực mà mẹ bầu phải đối mặt. Ngoài ra, mẹ cũng có thể áp dụng các biện pháp này nếu đang bị trầm cảm và rối loạn lo âu trong thai kỳ.

4. Xây dựng lối sống lành mạnh

Sức khỏe thể chất và tinh thần có mối liên hệ mật thiết. Khi mang thai, mẹ bầu trở nên nhạy cảm hơn và khó kiểm soát cảm xúc do tâm sinh lý thai đổi. Do đó, để nâng đỡ tâm lý và giải quyết triệt để tâm trạng nóng giận khi mang thai, mẹ bầu cần xây dựng lối sống lành mạnh.

Lối sống lành mạnh giúp cải thiện tình trạng nóng giận khi mang thai:

• Cần có chế độ dinh dưỡng phù hợp với từng giai đoạn phát triển của thai kỳ. Tránh các sai lầm như ăn uống quá độ khiến mẹ bị tăng cân nhanh và phải đối mặt với nhiều vấn đề sức khỏe như cao huyết áp, rối loạn lipid máu, tiểu đường thai kỳ,… Ngoài ra, mẹ cũng cần tránh tình trạng chán ăn, bỏ ăn khiến thai nhi chậm phát triển.
• Chế độ ăn nhiều rau xanh, trái cây và đầy đủ các thành phần dinh dưỡng đã được chứng minh có thể giảm stress, xoa dịu tâm trạng nóng giận, bi quan, lo lắng và cáu kỉnh khi mang thai.
• Nếu bị suy nhược do thiếu chất, mẹ bầu cũng có thể bổ sung vitamin, khoáng chất và các axit amin thiết yếu bằng một số loại TPCN. Ngoài ra, có thể hỏi ý kiến bác sĩ nếu có nhu cầu sử dụng viên uống giảm stress trong thời gian mang thai.
• Chỉ nên làm việc từ 6 – 8 giờ/ ngày và có thể xin nghỉ nếu cảm thấy sức khỏe không tốt. Khi mang thai, mẹ bầu cần đảm bảo ngủ đủ 7 – 8 giờ mỗi ngày và có thời gian thư giãn, nghỉ ngơi.
• Hạn chế sử dụng đồ uống chứa caffeine như cà phê, trà đặc,… Tuy nhiên, mẹ vẫn có thể dùng 1 tách trà hoặc cà phê sữa vào sáng sớm để làm việc hiệu quả hơn.
• Tuyệt đối không dùng rượu bia, chất kích thích và hút thuốc lá khi mang thai.
• Quan hệ tình dục khi mang thai đã được chứng minh có thể cải thiện tâm trạng và sức khỏe cho mẹ bầu. Vì vậy, từ tháng thứ 4 trở đi, mẹ vẫn có thể sinh hoạt vợ chồng nhẹ nhàng với tần suất vừa phải.

5. Mở lòng với mọi người

Trên thực tế, bạn đời và người thân có thể không chú ý quá nhiều đến cảm xúc của mẹ bầu. Nếu những người xung quanh không tinh ý nhận ra, mẹ nên chủ động chia sẻ và mở lòng để được thấu hiểu, đồng cảm. Nhiều mẹ bầu trở nên nhạy cảm khi mang thai và cho rằng những người xung quanh không yêu thương, lo lắng cho bản thân. Suy nghĩ này khiến thai phụ dễ bị căng thẳng và tự mình đối mặt với nhiều vấn đề thay vì chia sẻ với mọi người.

Để có được tinh thần tốt nhất, mẹ bầu nên sống lạc quan, vui vẻ và mở lòng chia sẻ để nhận được sự đồng cảm cùng với những lời khuyên hữu ích. Trên hết, mẹ nên ý thức việc nóng giận sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của chính mình và thai nhi. Vì vậy, thay vì chăm chăm vào những vấn đề tiêu cực, hãy tìm kiếm cho mình niềm vui từ những điều nhỏ nhặt nhất.

Nóng giận khi mang thai là tình trạng khó tránh khỏi, đặc biệt là trong thời gian đầu thai kỳ. Tuy nhiên để hạn chế các tác hại đối với sức khỏe của thai nhi, mẹ bầu cần kiểm soát cảm xúc trong thời gian sớm nhất. Bên cạnh đó, nên thay đổi các thói quen xấu và giữ suy nghĩ tích cực để có một thai kỳ khỏe mạnh.