Rối loạn giấc ngủ ở trẻ sơ sinh: Cách nhận biết và điều trị

Giấc ngủ có vai trò quan trọng đối với sự phát triển tự nhiên của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Tình trạng rối loạn giấc ngủ ở trẻ sơ sinh sẽ gây tác động xấu đến sức khỏe thể chất và tinh thần của trẻ vào những năm tháng đầu đời. Hãy cùng NHC tìm hiểu chứng bệnh này thông qua bài viết sau đây. 

Tầm quan trọng của giấc ngủ đối với trẻ sơ sinh

Các chuyên gia cho biết rằng, giấc ngủ có ý nghĩ vô cùng quan trọng đối với quá trình phát triển tinh thần và thể chất của trẻ sơ sinh thông qua hàm lượng hormone tăng trưởng. Hiểu rõ hơn đó chính là một lớp chất béo thiết yếu hay được gọi là myelin sẽ xuất hiện và hình thành bao quanh các sợi thần kinh trong quá trình ngủ. 

Trong một số nghiên cứu khoa học cho biết rằng, bán cầu não trái và phải của trẻ sơ sinh sẽ có sự kết nối chặt chẽ trong giai đoạn ngủ. Nhờ những kết nối này mà các chức năng của não bộ được tăng trưởng và phát triển tốt hơn. Ngoài ra, chúng còn tác động và ảnh hưởng đến một số khả năng quan trọng của trẻ như kiểm soát xung đột, sự chú ý, ngôn ngữ,…

Được biết, hoạt động của não bộ trong lúc ngủ sẽ có tác động trực tiếp đến khả năng tìm tòi, học hỏi của trẻ nhỏ, hơn thế nó còn có thể ảnh hưởng đến sự phát triển về mặt tâm lý. Hiểu một cách đơn giản đó chính là giấc ngủ sẽ góp phần quan trọng đối với sự hình thành não bộ của trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ sơ sinh. 

Vì thế, để trẻ sơ sinh có thể phát triển một cách toàn diện về tinh thần và thể chất, các bậc phụ huynh phải quan tâm và đảm bảo giấc ngủ của trẻ cả về chất lượng và thời gian ngủ. Tình trạng rối loạn giấc ngủ sẽ khiến cho trẻ khó ngủ, thường hay quấy khóc, cáu gắt, khó chịu. Nếu tình trạng này kéo dài sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, nhiều nguy cơ làm giảm trí nhỏ, nhận thức kém, gây rối loạn cảm xúc, hành vi khi trẻ bước vào tuổi trưởng thành. 

Mỗi ngày trẻ sơ sinh cần giấc ngủ bao lâu?

Nhu cầu ngủ của mỗi đứa trẻ sẽ có sự khác biệt. Đôi lúc sẽ có một số trẻ sơ sinh ngủ ít hơn hoặc nhiều hơn so với mức bình thường. Tuy nhiên, theo nghiên cứu thì các chuyên gia vẫn có thể đưa ra một số quy định chung về giấc ngủ cho trẻ sơ sinh trong một ngày. Thời gian này sẽ bao gồm cả giấc ngủ ngắn ban ngày và ngủ dài vào ban đêm. 

• Trẻ sơ sinh: Cầm đảm bảo giấc ngủ 16 tiếng mỗi ngày, trong đó ban đêm ngủ từ 8 đến 9 tiếng và ban ngày ngủ 8 tiếng. 
• Trẻ 1 tháng tuổi: Cầm đảm bảo giấc ngủ 15,5 tiếng mỗi ngày, trong đó ban đêm ngủ từ 8 đến 9 tiếng và ban ngày ngủ 7 tiếng. 
• Trẻ 3 tháng tuổi: Cần đảm bảo giấc ngủ 15 tiếng mỗi ngày, trong đó ban đêm ngủ từ 9 đến 10 tiếng và ban ngày ngủ từ 4 đến 5 tiếng. 
• Trẻ 6 tháng tuổi: Cần đảm bảo giấc ngủ 14 tiếng mỗi ngày, trong đó ban đêm ngủ 10 tiếng và ban ngày ngủ 4 tiếng. 
• Trẻ 9 tháng tuổi: Cần đảm bảo giấc ngủ 14 tiếng mỗi ngày, trong đó ban đêm ngủ 11 tiếng và ban ngày ngủ 3 tiếng. 
• Trẻ 12 tháng tuổi: Cần đảm bảo giấc ngủ 14 tiếng mỗi ngày, trong đó ban đêm ngủ 11 tiếng và ban ngày ngủ 3 tiếng. 

Cách nhận biết trẻ sơ sinh bị rối loạn giấc ngủ

Tình trạng rối loạn giấc ngủ ở trẻ sơ sinh có thể gây ra rất nhiều nguy hiểm cho trẻ và ảnh hưởng đến sự phát triển về sau. Do đó, các bậc phụ huynh cũng cần nắm rõ một số triệu chứng đặc trưng của bệnh để có thể sớm nhận biết và khắc phục tình trạng rối loạn giấc ngủ, giúp trẻ phát triển tốt hơn.

• Rất khó đi vào giấc ngủ
• Hay tỉnh giấc vào lúc nửa đêm và kèm theo triệu chứng quấy khóc
• Khi tỉnh giấc thì khó có thể ngủ lại được. 
• Thường xuyên gặp ác mộng, hay la hét, ú ớ trong lúc ngủ. 
• Hơi thở không đều trong khi ngủ, đôi lúc có dấu hiệu ngưng thở. 
• Ngủ thường hay mở miệng, khó thở, ngáy to dù không có bất kỳ vấn đề gì về hô hấp. 
• Hoạt động cơ thể kém, luôn trong trạng thái mệt mỏi, không có năng lượng. 

Nguyên nhân gây rối loạn giấc ngủ ở trẻ sơ sinh

Tình trạng rối loạn giấc ngủ ở trẻ sơ sinh có thể xuất phát từ rất nhiều nguyên nhân khác nhau. Căn bệnh này có thể đến từ nguyên nhân bệnh lý, nguyên nhân sinh lý hoặc thậm chí là cha mẹ hình thành thói quen ngủ sai cách cho trẻ. 

1. Rối loạn giấc ngủ ở trẻ sơ sinh do bệnh lý

Trẻ sơ sinh có thể rơi vào tình trạng rối loạn giấc ngủ do ảnh hưởng từ các căn bệnh như: 

• Bệnh tim mạch
• Bệnh tiêu hóa
• Bệnh thần kinh
• Bệnh hô hấp như cảm, ho, ngạt mũi, dị ứng,…
• Một số bệnh bẩm sinh hoặc mãn tính như hội chứng chân không yên, chứng ngưng thở khi ngủ,….

Những căn bệnh này không chỉ gây ảnh hưởng xấu đến chất lượng giấc ngủ của trẻ sơ sinh mà còn tác động tiêu cực đến quá trình phát triển toàn diện của trẻ nhỏ về sau. 

2. Rối loạn giấc ngủ ở trẻ sơ sinh do sinh lý

Các chuyên gia cho biết rằng, một chu trình giấc ngủ luôn sẽ trải qua 2 giai đoạn, đó là:

• Giấc ngủ nhanh REM: Đây là thời gian ngủ nông, trẻ sơ sinh có thể gia tăng nhịp tim, nằm mơ hoặc cử động mắt nhanh,…
• Giấc ngủ chậm NREM: Giấc ngủ này sẽ được chia thành 4 giai đoạn, bao gồm buồn ngủ – ngủ lơ mơ- ngủ sâu và ngủ rất sâu. 

Đối với người trưởng thành thì thời gian của giấc ngủ NREM sẽ chiếm tỉ lệ cao hơn khoảng 75%. Còn đối với những trẻ sơ sinh thì thời gian của cả 2 giấc ngủ REM và NREM gần như tương đương nhau (50%). Cũng bởi vì lý do này mà các trẻ sơ sinh sẽ dễ thức giấc hơn so với những người trưởng thành. 

Bên cạnh nguyên nhân đó thì giai đoạn phát triển đạt mốc quan trọng như trẻ tập đi, mọc răng, bò, sắp lẫy cùng là yếu tố sinh lý có thể dẫn đến tình trạng rối loạn giấc ngủ ở trẻ sơ sinh. Hơn thế, nếu trẻ thường xuyên vận động, chế độ ăn uống không được đảm bảo (bị đói hoặc dư thừa thức ăn) cùng có thể gây ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ của trẻ nhỏ. 

3. Rối loạn giấc ngủ ở trẻ sơ sinh do trẻ ngủ sai cách

Bên cạnh những nguyên nhân sinh lý và bệnh lý thì tình trạng cha mẹ cho con ngủ sai cách cũng có thể dẫn đến chứng rối loạn giấc ngủ ở trẻ sơ sinh. Một số thói quen không tốt đối với giấc ngủ của trẻ sơ sinh như:

• Cho trẻ mặc quá nhiều quần áo hoặc mặc đồ quá chặt trong khi ngủ
• Trẻ thường xuyên bị thay đổi chỗ ngủ
• Không gian chỗ ngủ không đảm bảo được chất lượng như quá ồn, quá sáng, nhiệt độ phòng không phù hợp hoặc do trẻ đói, tã bẩn. 
• Trẻ bị mất cảm giác an toàn trong khi ngủ như chuyển nhà mới, tỉnh dậy không thấy cha mẹ,…
• Cha mẹ dành thời gian ngủ quá nhiều vào ban ngày khiến trẻ khó ngủ khi về đêm. 

Làm sao để khắc phục chứng rối loạn giấc ngủ ở trẻ sơ sinh?

Tình trạng rối loạn giấc ngủ ở trẻ sơ sinh nếu không được phát hiện và điều trị sớm sẽ gây nên rất nhiều ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của trẻ. Do đó, khi xác định được tình trạng rối loạn ở trẻ, cha mẹ nên áp dụng một số cách sau đây. 

1. Tập cho trẻ sơ sinh thói quen ngủ đúng giờ

Cha mẹ nên hình thành thói quen ngủ đúng giờ cho con từ những ngày đầu tiên khi chào đời. Khoảng sau 2 tháng đầu đời trẻ thường sẽ không thể thức quá 2 giờ liên tục. Phụ huynh nên căn chỉnh thời gian hợp lý để có thể giúp trẻ ngủ đủ giấc, ngủ và thức đúng giờ. Để có thể làm tốt điều này, các bậc cha mẹ cũng cần chú ý để nhận biết được các dấu hiệu buồn ngủ ở trẻ sơ sinh như mắt lim dim, chớp mắt liên tục, mệt mỏi, ngáp,…

2. Giúp trẻ hình thành thói quen tự ngủ

Cha mẹ có thể bắt đầu rèn cho con hình thành thói quen tự ngủ từ khi bé được khoảng 6 đến 8 tuần tuổi. Khi nhận thấy trẻ có dấu hiệu buồn ngủ, cha mẹ có thể đặt con vào giường, cũi, nôi để trẻ tự đi vào giấc ngủ. Hoặc các bậc phụ huynh có thể vỗ nhẹ, hát ru, xoa đầu, cho trẻ nghe nhạc để trẻ dễ dàng đi vào giấc ngủ hơn. Hạn chế tình trạng cho bé ngủ trên tay rồi mới đặt bé nằm xuống. Đây là thói quen xấu khiến cho trẻ phụ thuộc nhiều vào cha mẹ và có thể không bỏ được khi trẻ lớn lên. 

3. Giúp trẻ có thể phân biệt ngày và đêm

Các chuyên gia cho biết rằng, một số trẻ nhỏ từ khi trong bụng mẹ đã hình thành thói quen thức đêm. Từ đó, khi trẻ chào đời vẫn có nhiều khả năng tiếp tục thói quen này. Do đó, khi trẻ bắt đầu được khoảng 2 tuần tuổi, cha mẹ nên giúp bé phân biệt được ngày và đêm. 

Vào thời gian ban ngày hãy trò chuyện, chơi đùa, ca hát thật nhiều với trẻ, tốt nhất là vào khoảng thời gian trẻ thức giữa các cữ bú. Nếu con bắt đầu lim dim muốn ngủ thì cha mẹ có thể nhẹ nhàng đánh thức con bằng tiếng radio, tiếng nhạc hoặc tiếng tivi. Còn vào ban đêm hãy giữ cho trẻ không gian yên tĩnh, phòng ngủ không nên để quá nhiều ánh sáng để trẻ có thể ngủ ngon và sâu giấc nhất. 

4. Chuẩn bị tốt trước giấc ngủ của trẻ sơ sinh

Việc chuẩn bị tốt cho giấc ngủ của trẻ sơ sinh sẽ giúp cho con có thể ngủ ngon và sâu giấc hơn, tránh được tình trạng tỉnh giấc lúc nửa đêm. Cha mẹ nên chú ý một số điều sau đây:

• Nên tập cho trẻ thói quen ngủ sớm, tốt nhất là trước 8 giờ tối và cần duy trì thói quen này đến khi trẻ lớn. 
• Cho trẻ ăn vừa đủ trước khi ngủ, không cho trẻ ăn khi nằm.
• Trẻ cần được vệ sinh sạch sẽ, mặc những bộ quần áo rộng rãi, thoáng mát khi ngủ. 
• Trước khi ngủ không nên cho trẻ vui chơi, vận động quá nhiều. 
• Hạn chế sử dụng võng, nôi điện,…sẽ làm cho trẻ phụ thuộc vào chúng. 
• Có thể cho trẻ mang theo một vật yêu thích như gấu bông để tạo cảm giác an toàn khi ngủ. 
• Chuẩn bị phòng ngủ thoáng mát, yên tĩnh, ánh sáng và nhiệt độ vừa phải. 
• Giữ ấm cho trẻ và tránh bố trí quá nhiều đồ vật trên giường ngủ sẽ làm cản trở và dễ khiến bé tỉnh giấc khi va vào. 

Thông tin của bài viết trên đây đã giúp bạn đọc hiểu hơn về chứng rối loạn giấc ngủ ở trẻ sơ sinh. Khi đã áp dụng các cách khắc phục nêu trên nhưng tình trạng giấc ngủ của trẻ không thuyên giảm, cha mẹ nên nhanh chóng đưa trẻ đến gặp bác sĩ để được thăm khám và hỗ trợ tốt hơn.