Hội chứng Burnout: Những hệ lụy với sức khỏe và công việc

Hội chứng Burnout mô tả trạng thái cạn kiệt năng lượng, mất hết niềm vui dẫn tới giảm năng suất nghiêm trọng trong công việc. Thống kê cho thấy, hội chứng này ảnh hưởng rất nhiều đến những người làm trong ngành y tế như bác sĩ, điều dưỡng, y tá,…

Hội chứng Burnout – “Hiện tượng mang tính nghề nghiệp”

Hội chứng burnout (Burnout syndrome) được dịch nghĩa đơn giản là hội chứng “cháy sạch” trong công việc. Thuật ngữ này được đề xuất đầu tiên bởi tâm lý học người Mỹ – Herbert Freudenberger vào năm 19704 để mô tả về trạng thái suy sụp tinh thần, cạn kiệt năng lượng, gặp vấn đề trong tư duy, sáng tạo trong các khía cạnh liên quan đến nghề nghiệp, công việc.

Theo định nghĩa từ tổ chức WHO, đây là trạng thái căng thẳng mãn tính không thể kiểm soát được do công việc, đặc biệt khi kết quả công việc không đạt được kỳ vọng ban đầu. Người đó có thể cảm thấy bình thường, thoải mái khi ở nhà nhưng trở nên kiệt quệ khi đến nơi làm việc. Trạng thái này có xu hướng lặp đi lặp lại hằng ngày khiến tinh thần rơi vào khủng hoảng.

Trước đây, Herbert Freudenberg cho rằng các triệu chứng của hội chứng burnout khá tương đồng với trầm cảm. Tuy nhiên các nghiên cứu kỹ lưỡng được thực hiện bởi các chuyên gia đã phủ nhận điều này. Mặc dù có đặc trưng về sự thay đổi khí sắc, khó khăn trong tư duy hay khả năng kiểm soát cảm xúc nhưng đây không phải là một dạng trầm cảm.

Thực tế trước đây có khá nhiều tranh cãi về những định nghĩa xoay quanh hội chứng này. 28-5-2019, WHO đưa ra thông báo cho rằng Burnout syndrome là một bệnh lý giống các dạng rối loạn tâm thần, chẳng hạn như trầm cảm. Tuy nhiên ngay hôm sau, cơ quan này đã công bố văn bản đính chính rằng thực chất đây là một “hiện tượng mang tính nghề nghiệp”, không phải một bệnh lý.

Hiện nay các cơ quan cũng đã thống nhất rằng Hội chứng burnout là “hiện tượng” hoặc “tình trạng” mang tính nghề nghiệp, đã được phân loại và đề cập thông tin chi tiết trong các tài liệu chuyên ngành, chẳng hạn như Phân loại thống kê quốc tế về các bệnh tật và vấn đề sức khỏe liên quan ICD 10. Tuy không phải bệnh lý nhưng các chuyên gia cũng khuyến khích người bệnh cần sử dụng các dịch vụ y tế khi gặp phải hội chứng này.

Thống kê cho thấy, tỷ lệ người lao động mắc hội chứng Burnout là rất cao, tuy nhiên thường rất ít người nhận ra. Trong đó, những người làm trong lĩnh vực y tế, chăm sóc sức khỏe lại chính là đối tượng có nguy cơ cao nhất. Trong một kết quả khảo sát trên 7.288 bác sĩ chuyên khoa được thực hiện năm 2011 tại Mỹ thì 45% người có ít nhất 1 dấu hiệu của Burnout syndrome với cường độ và tần suất ngày càng tăng dần.

Trung tâm nghiên cứu y khoa Mayo Clinic cho biết, hội chứng Burnout dù không phải là bệnh lý nhưng lại tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ và hậu quả nặng nề với sức khỏe, tinh thần, cuộc sống của mỗi người. Do đó cần nhanh chóng phát hiện và có biện pháp khắc phục kịp thời để ngăn chặn các biến chứng xuất hiện.

Tiến trình phát triển của hội chứng Burnout

Theo các chuyên gia, để tiến tới giai đoạn “cháy sạch” trong công việc, người đó đã trải qua một giai đoạn căng thẳng, stress kéo dài mà không hề nhận ra. Các giai đoạn của hội chứng Burnout tiến triển một cách âm thầm trước khi đốt cháy toàn bộ năng lượng, nhiệt huyết của người đó trong công việc. Khi đã đạt đến chặng cuối cùng cũng là thời điểm sức khỏe tinh thần đang ở con số 0 với rất nhiều nguy cơ xấu.

Các giai đoạn phát triển của hội chứng Burnout có thể theo hướng sau:

• Tham vọng nhiều: tham vọng chính là nền tảng của sự cố gắng, mong muốn được công nhận, đem đến nhiều giá trị, thành tựu so với những gì vốn có ở hiện tại.
• Chăm chỉ làm việc hơn: để đạt được tham vọng bắt buộc cần có mục tiêu lớn hơn và chúng ta bắt đầu làm việc nhiều hơn để thực hiện mong muốn đó. Chẳng hạn, tháng trước doanh số đạt được là 50 triệu và để tháng này đạt được 100 triệu, bắt buộc bạn cần phải chăm chỉ hơn, cố gắng gấp đôi.
• Bỏ bê bản thân: khi quá bận rộn làm việc, muốn đạt được tham vọng nhanh chóng, chúng ta thường có xu hướng bỏ bê bản thân để dồn toàn bộ sức lực vào công việc. Chẳng hạn chỉ ngủ 2- 3 tiếng một ngày, bỏ ăn/ ăn không đúng bữa, không có thời gian gặp gỡ bạn bè.. Hay chính  Herbert Freudenberg đã mô tả về hội chứng Burnout là “để đạt được mục tiêu lớn bắt buộc phải trả những cái giá đắt tương xứng”
• Có sự đấu tranh trong tâm lý: Việc đối xử với bản thân tùy tiện khiến bạn bắt đầu cảm thấy mệt mỏi, nặng nề. Trạng thái căng thẳng kéo dài nhưng chưa đạt được mục tiêu mong đợi làm hình thành những xung đột trong tâm lý khiến bạn không biết mình đang cố gắng vì điều gì, vì sao phải làm như thế.
• Bỏ quên những giá trị xung quanh: việc dồn hết tâm sức vào công việc khiến bạn bỏ quên những giá trị xung quanh, chẳng hạn như gia đình, bạn bè… Khi nhận ra điều này, bạn càng trở nên khủng hoảng, căng thẳng hơn.
• Bắt đầu đổ lỗi: giai đoạn này xảy ra khi những kỳ vọng, mục tiêu ban đầu không thể đạt được và bạn muốn trốn tránh những thất bại bằng cách đổ lỗi.
• Tách biệt với xung quanh: Việc thất bại chính là yếu tố khiến nhiều người khi rơi vào hội chứng Burnout có xu hướng tách biệt bản thân để không cảm thấy xấu hổ. Mặt khác, trong giai đoạn xa rời những giá trị xung quanh, khi nhìn lại họ cũng nhận thấy bản thân trở nên cô độc và muốn tách rời bản thân nhiều hơn.
• Thay đổi tính cách, cách cư xử: khi rơi vào căng thẳng, lo âu kéo dài chúng ta sẽ trở nên nhạy cảm hơn, thiếu kiên nhẫn, dễ cáu kỉnh, tức giận, bức bối dù các tình huống đó không nghiêm trọng đến mức phải cư xử như thế. Bởi thế những người rơi vào Burnout syndrome có thể vô tình làm tổn thương những người xung quanh bởi chính sự thiếu tinh tế của mình
• Cảm thấy trống rỗng: sau tất cả sự cố gắng nhưng vẫn không thể tiến tới gần mục tiêu khiến những người này rơi vào trạng thái trống rỗng, cảm giác vô dụng vô giá trị và tất cả những điều  xung quanh đều trở nên vô nghĩa. Một số người trong giai đoạn này có xu hướng ăn nhiều để bù đắp cho cảm giác trống rỗng này.
• Buồn phiền, thất vọng và kiệt sức: Sự thất vọng khiến họ ngày càng mất đi sự tự tin vào chính mình. Sự nhiệt huyết ban đầu dần thay thế bằng cảm giác buồn phiền, tuyệt vọng, đau khổ nặng nề.
• Giai đoạn Burnout – “Cháy sạch”: lúc này, bạn cạn kiệt hết sức lực, không còn chút năng lượng nào, tinh thần tụt dốc hoàn toàn. Bạn cảm thấy sợ hãi, mệt mỏi khi nghĩ đến việc phải đi làm, lúc nào cũng như người mất hồn, không thể tìm một chút niềm vui hay sự hứng thú nào khi đến nơi làm việc. Một số vấn đề thể chất khác cũng xuất hiện và “đánh gục” bạn hoàn toàn.

Tiến trình của các giai đoạn này có thể dài ngắn khác nhau vì còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố, chẳng hạn môi trường làm việc, tính chất công việc, độ tuổi, trải nghiệm hay ngưỡng chịu đựng tâm lý của từng người.

Biểu hiện của hội chứng Burnout

Hội chứng Burnout giống như một trạng thái stress, căng thẳng mãn tính nhưng gây ra các tác động nghiêm trọng hơn rất nhiều. Các chuyên gia đánh giá, người bị stress có thể tự ý thức được rằng mình đang mệt mỏi, căng thẳng nhưng người rơi vào Burnout đôi khi không thể ý thức được trạng thái của bản thân cho tới khi họ kiệt sức hoàn toàn ( hay “cháy sạch”).

Các chuyên gia nhận định 3 đặc điểm chính của Burnout syndrome bao gồm “kiệt sức”; “mất tập trung/ hoài nghi” và “giảm hiệu suất lao động”. Cụ thể hơn, nhà tâm lý học Christina Maslach và đồng nghiệp đã xây dựng thang đo BMI (Maslach Burnout Inventory) để đo lường mức độ stress, căng thẳng, kiệt sức nơi làm việc. Theo đó, thang đi MBI được chia làm 3 khía cạnh chính với 22 mục như sau

• Kiệt sức về cảm xúc (9 mục): sự chi phối quá mức về mặt tinh thần bởi các yếu tố có liên quan đến công việc. Ví dụ một người có thể cảm thấy lo lắng, nặng nề khi nghĩ đến việc sáng mai phải đi làm; tâm lý chuyển từ vui vẻ sang buồn bã đau khổ nếu ai đó nhắc về công việc. Trạng thái cảm xúc, tinh thần của những người mắc hội chứng Burnout có thể không kiểm soát được khi làm việc, bàn luận về công việc.
• Sự hoài nghi (5 mục): sự nghi hoặc, vô cảm không chính đáng, có xu hướng xa cách với đồng nghiệp hay những người làm dịch vụ. Ví dụ, họ có thể cho rằng việc không đạt được kỳ vọng là do những người đồng nghiệp. Chính những điều này đã chi phối về mặt tư duy, cảm xúc và càng khiến họ không thể tập trung vào bất cứ việc gì.
• Giảm thành tích cá nhân (8 mục): khả năng tư duy, năng lực sáng tạo giảm sút đáng kể, khiến kết quả công việc không thể đạt được như mục tiêu ban đầu. Sự thất bại càng khiến những người này tuyệt vọng, chán nản, cạn kiệt năng lượng hoàn toàn.

Cụ thể hơn, bạn cũng có thể tham khảo thêm các dấu hiệu hội chứng Burnout như sau:

• Bắt đầu ngày mới bằng trạng thái chán nản, nặng nề khi phải đi làm, tìm mọi cách trì hoãn thời gian đến công ty
• Luôn thấy buồn phiền, uể oải, lờ đờ, mệt mỏi trong suốt thời gian làm việc
• Luôn tự hạ thấp giá trị bản thân, cho rằng mình là người vô dụng, thất bại
• Cố gắng làm việc nhiều nhưng không có kết quả tốt mà ngày càng kém đi
• Có xu hướng muốn trốn tránh trách nhiệm của bản thân với công việc
• Không thể tập trung vào bất cứ việc gì, luôn trong trạng thái lơ đãng
• Không còn niềm vui hay hứng thú với công việc mà chỉ làm vì trách nhiệm, làm đại khái, chống chế cho qua ngày
• Nghi ngờ mọi thứ, cảm thấy như tất cả đang chống lại mình
• Khi đến công ty làm việc luôn trốn vào một góc, không muốn tiếp xúc với ai; khi về nhà cũng tắt mọi liên hệ
• Dễ dàng thể hiện thái độ bực tức, kích động, cáu
• Gặp một số vấn đề về thể chất, chẳng hạn đau đầu, đau dạ dày, khó ngủ, chán ăn/ thèm ăn quá mức, đau cơ, đau lưng tăng huyết áp
• Có xu hướng ăn uống quá nhiều hoặc tìm đến bia rượu, chất kích thích để giải tỏa sự khó chịu trong tâm trí

Vì bản thân những người rơi vào hội chứng Burnout không thể xác định bản thân đang gặp phải vấn đề gì nên chuỗi những cảm xúc nặng nề khó chịu này cứ lặp đi lặp lại mỗi ngày, rút cạn toàn bộ sức lực của họ. Dần dần, không chỉ trong công ty mà ngay cả khi về nhà, họ cũng cảm thấy cô cùng mệt mỏi, nặng nề, chất lượng cuộc sống suy giảm nghiêm trọng.

Nguyên nhân hội chứng Burnout

Có rất nhiều yếu tố tác động dẫn tới hiện tượng mang tính nghề nghiệp này. Các vấn đề này hoàn toàn có thể phát sinh do tính chất công việc hoặc chịu ảnh hưởng chính bởi đặc trưng tâm lý, tinh cách của mỗi người. Không chỉ một mà có thể là hàng loạt các vấn đề tác động trong suốt một thời gian dài mới khiến người đó rơi vào  hội chứng Burnout.

Theo các chuyên gia, hội chứng cháy sạch có thể hình thành do các yếu tố sau

• Tính chất công việc: thống kê cho thấy những người làm các công việc chăm sóc sức khỏe, phục vụ cộng đồng thường phải chịu nhiều áp lực nên rất dễ rơi vào trạng thái “cháy sạch”, cạn kiệt toàn bộ năng lượng. Mặt khác thì các công việc vừa có khối lượng công việc rất lớn, luôn đối mặt với các tình huống mang tính chất khẩn cấp nhưng mức lương lại không hề thỏa đáng cũng dễ khiến sức khỏe tinh thần sa sút hơn. Bởi thế, thống kê đều cho thấy những người làm công việc chăm sóc sức khỏe, công an hay lính cứu hỏa mắc hội chứng Burnout thường rất cao.
• Môi trường làm việc: các chuyên gia WHO cũng cho rằng, ý “môi trường làm việc tiêu cực” sẽ góp phần gây ra hội chứng Burnout cùng rất nhiều dạng rối loạn tâm thần khác. Chẳng hạn như đồng nghiệp quá toxic, thường xuyên gây khó dễ, bắt nạt; công ty đặt ra quá nhiều quy tắc và bắt nhân viên chấp hành; thưởng/ phạt không công bằng; lương, thưởng và mức đãi ngộ không tương xứng với những giá trị đã bỏ ra; sếp hoặc đồng nghiệp không văn minh; thường xuyên bị ép làm thêm giờ, tăng năng suất nhưng không trả có hỗ trợ; bị khách hàng không tôn trọng và đánh giá thấp; không được công nhận về năng lực…
• Mất cân bằng đời sống cá nhân và công việc: dành quá nhiều thời gian, sức lực và tâm trí cho công việc và rút ngắn thời gian dành riêng cho bản thân cũng là nguyên nhân khiến nhiều người bị “cháy sạch”. Mặt khác, nhiều người cũng có thể rơi vào trạng thái này khi họ buộc phải làm việc ở nhà, không thể phân bố thời gian hợp lý khiến công việc luôn chất đống mỗi ngày và không thể nào tìm cách giải quyết được.
• Mơ hồ về công việc: không nắm bắt rõ tính chất công việc, cảm thấy không có tương lai hay định hướng phát triển tốt nếu duy trì công việc đó lâu dài (tuy nhiên vì lý do nào đó vẫn phải tiếp tục); công việc quá nhàm chán so với mục tiêu ban đầu cũng khiến nhiều người rơi vào trạng thái mơ hồ, mất phương hướng vào rơi vào trạng thái cạn kiệt dần năng lượng.
• Một số yếu tố khác: người ôm đồm quá nhiều việc; không có kỹ năng ứng phó với căng thẳng;  quá cầu toàn; người còn trẻ, mới bắt đầu đi làm nhưng bước vào môi trường quá nhiều áp lực, cạnh tranh cao; tính cách hướng nội, nhút nhát, khó hòa hợp với môi trường mới..

Nhóm người trẻ cũng là đối tượng có nguy cơ rất cao mắc hội chứng Burnout. Người trẻ mang vô vàn những ước mơ, hoài bão về tương lai tốt đẹp. Họ cũng phải mang gánh nặng về những kỳ vọng của những người xung quanh nhưng lại chưa có đủ trải nghiệm hay tư duy để lên kế hoạch phát triển. Họ cứ mơ mộng, cứ điên cuồng làm việc nhưng kết quả lại là thất bại và dần đánh mất sự tự tin. Họ mơ hồ không biết con đường mình đi có đúng đắn hay không, tự dằn vặt bản thân,  không muốn tiếp nhận ánh nhìn, cách những người xung quanh đánh giá và bị “cháy sạch”.

Một con số thống kê khác cũng cho thấy có có đến 90% người mắc hội chứng “cháy sạch” thừa nhận họ bị nghiện công việc, 70% là kiểu người không có bạn bè, 94% thường xuyên bỏ các bữa cơm trong gia đình, 60% người luôn cảm thấy mức lương họ đang nhận không hề thỏa đáng..

Hội chứng Burnout và những hệ quả khó lường

Tổ chức y tế thế giới và các cơ quan về chăm sóc sức khỏe đều đưa các cảnh báo về những hệ lụy không thể xem nhẹ về hội chứng Burnout. Người rơi vào “hiện tượng nghề nghiệp” này có thể gặp phải những vấn đề khó khăn về cả mặt thể chất lẫn tinh thần, suy giảm chất lượng công việc, các mối quan hệ và toàn bộ các khía cạnh khác trong cuộc sống. Bởi thế dù đây không phải bệnh lý nhưng luôn được khuyến khích tìm đến dịch vụ y tế để được hỗ trợ.

Tổ chức WHO đã đánh giá hội chứng Burnout thuộc nhóm “Các vấn đề liên quan đến việc làm và tình trạng thất nghiệp”. Bởi sự căng thẳng và thất vọng kéo dài khiến những người này không thể hoàn thành tốt công việc, dễ bị sa thải và cũng phải mất rất nhiều thời gian để phục hồi lại năng lượng trước khi bắt đầu công việc tiếp theo.

Mặt khác, hội chứng “cháy sạch” còn làm gia tăng nguy cơ bị suy nhược cơ thể hay bị rối loạn giấc ngủ, đau đầu, đau dạ dày, các bệnh về huyết áp hay tim mạch. Nguyên nhân là do trạng thái căng thẳng kéo dài khiến các hormone như  adrenaline, Cortisol tiết ra với số lượng lớn và tác động trực tiếp vào các cơ quan trong cơ thể.

Mặc dù hội chứng Burnout được đánh giá là “hiện tượng nghề nghiệp” nhưng từ tình trạng này chuyển biến thành các dạng rối loạn tâm thần khác, chẳng hạn như trầm cảm hay rối loạn lo âu là rất cao. Việc tìm đến các chất kích thích không hề khiến họ ổn định, xoa dịu được nỗi lo mà chỉ khiến tâm trí nhiễu loạn hơn, dễ xuất hiện các hành vi bốc đồng mất kiểm soát hơn.

Tâm lý không tập trung khiến họ không thể hoàn thành tốt bất cứ điều gì, dù là trong công việc hay đời sống cá nhân. Các mối quan hệ dần xa rời, tài chính đi xuống, thất bại liên tục, cơ thể luôn trong trạng thái kiệt sức và còn có thể chịu sự đánh giá tiêu cực từ những người xung quanh. Một số cứ dần tách dần khỏi mọi người cho tới khi họ cảm thấy bản thân không còn chút giá trị nào, không hiểu ý nghĩa của cuộc sống là gì và muốn chấm dứt chuỗi cuộc sống nặng nề, mệt mỏi của mình.

Làm thế nào để vượt qua hội chứng Burnout?

WHO đã công bố rõ ràng rằng, hội chứng Burnout là một “tình trạng”, “hiện tượng” không phải là bệnh lý nên không có biện pháp điều trị cụ thể. Đây có thể chỉ là một giai đoạn ngắn và nếu bản thân người đó sớm nhận ra và tìm cách điều chỉnh lại chế độ sống, công việc, sức khỏe tinh thần của  bản thân thì hoàn toàn có thể vượt qua nhanh chóng. Tuy nhiên các chuyên gia đều khuyến nghị những người rơi vào trạng thái này nên tìm đến sự hỗ trợ từ các chuyên gia y tế.

Giải quyết các vấn đề trước mắt

Nếu chưa đến giai đoạn “cháy sạch”, bản thân tự chúng ta đều có thể tự điều chỉnh, phục hồi cho chính mình mà không cần sử dụng các biện pháp điều trị y tế khác. Cơ chế tự chữa lành của cơ thể rất mạnh mẽ nên chỉ cần chúng ta điều chỉnh lại lối sống, lối tư duy đôi khi cũng đủ thổi bùng lại ngọn lửa nhiệt huyết bên trong thay vì cứ để nó lụi tàn dần dần. Quan trọng là bạn cần xác nhận được bản thân đang gặp vấn đề nào.

Hội chứng Burnout chính là tín hiệu rõ ràng nhất thông báo bạn đang cần được nghỉ ngơi thực sự. Khi cơ thể nạp lại năng lượng, tinh thần thư giãn, tỉnh táo bạn có thể tự nhìn nhận bản đang đang vướng mắc ở vấn đề nào và cần giải quyết ra sao. Hãy xin nghỉ một vài ngày để ở nhà nghỉ ngơi, ngủ một giấc thật đã, ăn một món thật ngon, đi massage để được thư giãn toàn bộ từ cơ thể đến tâm trí.

WHO nhấn mạnh hội chứng Burnout “chỉ liên quan đến việc làm ” nên cần giải quyết gốc rễ này đầu tiên, sau đó mới bắt đầu điều chỉnh lại các khía cạnh khác. Chẳng hạn

• Sắp xếp lại bàn làm việc thật gọn gàng, có thể trang trí thêm các đồ vật nho nhỏ hoặc một chút cây xanh để tạo thêm nguồn cảm hứng làm việc
• Lên kế hoạch sắp xếp lại công việc hiện tại, chủ động quản lý thời gian, tránh việc ôm đồm thêm việc về nhà
• Trao đổi với sếp hay đồng nghiệp để tìm kiếm sự trợ giúp nếu thấy tính chất hay khối lượng công việc quá sức
• Tìm kiếm lại sự hứng thú trong công việc bằng cách thay đổi cách làm việc, thay đổi góc nhìn hay nghiên cứu sâu vào khía cạnh khác của những công việc quen thuộc. Nhìn nhận những giá trị mà công việc đó đem lại cho bản thân ( hoặc xã hội) cũng là cách tạo ra niềm vui trong công việc. Chẳng hạn như những người làm trong lĩnh vực y tế dù có vất vả nhưng việc cứu sống được một ai đó khỏi lưỡi hái tử thần và nhận được lời cảm ơn từ họ thực sự là một món quà vô giá mà không phải công việc nào hay thậm chí là có tiền cũng không mua được
• Nếu việc bạn cố gắng sắp xếp hay điều chỉnh lại công việc không hề có kết quả, cảm giác kiệt sức, u uất vẫn chiếm lấy tâm trí và cơ thể bạn mỗi ngày thì hoàn toàn nên xem xét đến việc nghỉ việc. Cơ hội nghề nghiệp luôn rất rộng mở với những người chăm chỉ, người cầu tiến và chỉ khi bạn thực sự thoải mái, hạnh phúc mới có thể phát huy hết năng lực của bản thân. Nghỉ việc không có nghĩa là cuộc sống của bạn chấm dứt nên hãy cứ làm những điều mà trái tim đang mách bảo. Đặc biệt nếu cân nhắc thấy tính chất, môi trường, đồng nghiệp quá tiêu cực; mức lương không tương xứng với năng lực; không được tôn trọng thì nghỉ việc chính là cách tốt nhất để bạn lấy lại tinh thần, nhiệt huyết, niềm vui trong cuộc sống hằng ngày

Bên cạnh giải quyết các vấn đề về công việc, hãy dành thời gian chăm sóc cho cá nhân như

• Cân bằng giữa đời sống cá nhân và công việc, tránh đem việc về nhà
• Đảm bảo ngủ đủ giấc, tốt nhất là 7-8 tiếng/ ngày với người trưởng thành theo khuyến nghị của các chuyên gia y tế. Nếu đang bị khó ngủ, mất ngủ hãy thử tham khảo việc sử dụng tinh dầu khuếch tán trong phòng hay các loại trà thảo dược thay vì dùng thuốc
• Đảm bảo cân bằng đủ dinh dưỡng hằng ngày, ưu tiên các thực phẩm lành mạnh tự chế biến, hạn chế tối đa các loại đồ ăn nhanh, đồ ăn đóng hộp, đồ ăn chiên nấu nhiều lần
• Xây dựng thói quen vận động hằng ngày sẽ giúp thể chất và tinh thần tăng cường đáng kể
• Thiền định, liệu pháp hít thở hay yoga mang đến rất nhiều lợi ích cho người mắc hội chứng Burnout. Các liệu pháp này giúp tinh thần thư giãn, ổn định, cải thiện chất ngủ, kích thích máu huyết lưu thông và cải thiện được các vấn đề thể chất khác đáng kể
• Chăm sóc, chú trọng đến sở thích, nhu cầu của bản thân nhiều hơn. Chẳng hạn như đi mua sắm, đi du lịch, trò chuyện cùng gia đình và bạn bè cũng là cách để lấy lại “lửa nhiệt huyết” trong công việc và đời sống hằng ngày

Giai đoạn “cháy sạch” sẽ dần hồi phục khi bạn điều chỉnh dần cuộc sống về trạng thái cân bằng, ổn định. Tuy nhiên cần hiểu rằng, việc thiết lập một lối sống lành mạnh cần được duy trì lâu dài không chỉ để vượt qua hội chứng Burnout mà còn để nâng cao chất lượng sống cho chính bạn. Khi “ngọn lửa nhiệt huyết” được kích hoạt trở lại, những trải nghiệm cá nhân trước đó sẽ giúp bạn biết cách xây dựng, điều chỉnh mọi thứ để tiến đến thành công.

Sử dụng thuốc

Không có bất cứ loại thuốc nào được công nhận là thuốc đặc trị cho Burnout syndrome. Thực tế, thuốc cũng có thể không cần thiết đối với hội chứng này, trừ một số trường hợp đặc biệt. Chẳng hạn với người mắc Burnout trong thời gian dài dẫn đến bị suy nhược quá mức, bác sĩ có thể cần chỉ định truyền nước biển hay bổ sung các loại thuốc bổ để phục hồi lại thể chất nhanh chóng.

Ngoài ra, nếu hội chứng Burnout tiến triển thành trầm cảm, rối loạn cảm xúc hay các rối loạn tâm lý khác cũng cần chỉ định các nhóm thuốc để ngăn chặn các biến chứng liên quan. Tùy từng trường hợp mà bác sĩ có thể xem xét chỉ định các loại thuốc như Thuốc chống trầm cảm Melatonin, thuốc ức chế tái hấp thu chọn lọc serotonin (SSRI), Thuốc điều hòa serotonin,,

Không phải tất cả các trường hợp đều phải dùng thuốc và điều này đều cần do bác sĩ chuyên môn chỉ định. Bạn có thể đến thăm khám tại các chuyên khoa thần kinh tại bệnh viện để được kiểm tra và chỉ định điều trị an toàn, đúng cách nhất.

Trị liệu tâm lý

Trò chuyện và tìm kiếm sự giúp đỡ từ những người xung quanh sẽ giúp cho người đang rơi vào Burnout syndrome cảm thấy dễ chịu hơn. Tuy nhiên không phải ai cũng biết cách động viên, hỗ trợ cho những người đang có tinh thần nhiễu loạn, cạn kiệt năng lượng trong cả thể chất lẫn tinh thần, vô tình họ còn có thể tình trạng nghiêm trọng hơn. Do đó tìm đến sự hỗ trợ từ các chuyên gia tâm lý đang được khuyến khích rất nhiều.

Nhà trị liệu sẽ yêu cầu mỗi người chia sẻ về cảm xúc, trải nghiệm của bản thân về công việc, đồng thời thực hiện các bài test, thang đo đánh giá về mức độ stress, kiệt sức trong công việc. Thông qua những kết quả này, nhà trị liệu sẽ tìm hiểu được nguồn gốc vấn đề khiến bạn kiệt sức đến như thế và cùng bạn giải quyết tận gốc các nguyên nhân này.

Trong quá trình trị liệu, các chuyên gia tâm lý sẽ giúp bạn có cơ hội hiểu rõ hơn về chính mình, tự ý thức được điểm mạnh/ yếu của bản thân, từ đó điều chỉnh dần kỳ vọng phù hợp với năng lực để từng bước đạt được thành công. Đồng thời, nhà trị liệu cũng hướng dẫn cho thân chủ các kỹ năng ứng phó với căng thẳng, xử lý xung đột với đồng nghiệp, kiểm soát cảm xúc để dần thích ứng tốt hơn với môi trường làm việc.

Bên cạnh đó, nhà trị liệu cũng có thể thiết lập các buổi trị liệu nhóm để những người cùng mắc hội chứng Burnout có thể cùng chia sẻ những trải nghiệm, cảm xúc, tự cho nhau lời khuyên và tự chữa lành cùng nhau. Sau quá trình trị liệu, mỗi người dần lấy lại động lực, sự tự tin, niềm hứng thú với công việc và sẵn sàng tinh thần cho một khởi đầu mới tươi sáng phía trước.

Đừng để bản thân rơi vào trạng thái “cháy sạch”

Trong thời đại phát triển mạnh mẽ của mạng xã hội, chúng ta dường như dễ dàng thấy được sự thành công của một ai đó và không thể tránh khỏi cảm giác ghen tị, xấu hổ. Dường như ai cũng trở nên vội vã để tiến tới thành công khiến chúng ta cũng không thể tách ra khỏi nhịp sống tất bật này mà phải nhanh chóng tìm cách hòa nhịp với nó. Bởi thế, tỷ lệ hội chứng Burnout đang ngày có xu hướng tăng lên.

WHO chưa đưa ra các biện pháp điều trị hội chứng Burnout nhưng đã đưa ra các khuyến nghị để phòng tránh nguy cơ mắc “hiện tượng” này. Vậy làm thế nào để tránh khỏi được trạng thái bị “đốt cháy” vì công việc?

• Có giới hạn rõ ràng giữa đời sống cá nhân và công việc. Làm việc hết công suất ở công sở và dành thời gian để chăm sóc cho bản thân ngoài giờ làm việc sẽ giúp bạn duy trì được trạng thái cân bằng. Tất nhiên điều này đôi khi còn tùy vào tính chất đặc thù công việc, ngành nghề nhưng hãy cố gắng đảm bảo đời sống cá nhân của riêng bạn.
• Kiểm soát khối lượng công việc vừa sức, phù hợp với năng lực tránh ôm đồm quá nhiều
• Chủ động kiểm soát thời gian của bản thân bằng cách lên kế hoạch, lịch trình các công việc đã được giao, tránh tình trạng “nước đến chân mới nhảy”. Đặc biệt với những người làm các công việc tự do càng cần phải học cách chủ động sắp xếp kế hoạch để giải quyết công việc khoa học
• Điều chỉnh mục tiêu, kế hoạch, kỳ vọng phù hợp với năng lực để từng bước đạt được thành công thay vì đặt ra các tiêu chuẩn quá cao, quá cầu toàn rồi rơi vào hụt hẫng, chán nản khi thất bại
• Duy trì lối sống lành mạnh, ăn uống khoa học, ngủ đủ giấc kết hợp cùng vận động hằng ngày cũng giúp bạn phòng tránh được hội chứng Burnout
• Nhìn nhận các vấn đề một cách tích cực, nếu môi trường làm việc có quá nhiều yếu tố tiêu cực, ảnh hưởng đến cảm xúc của bản thân bạn nên xem xét việc nghỉ việc từ sớm thay vì để nó hút cạn dần năng lượng
• Không ngừng học tập và nâng cao giá trị bản thân mỗi ngày. Khi bạn có năng lực sẽ không sợ thất bại, không sợ nghỉ việc sẽ thất nghiệp.. Tin tưởng vào giá trị của bản thân cũng là cách tốt nhất để thành công
• Thực hành các kỹ năng thư giãn hằng ngày như đi dạo bộ, viết nhật ký, trò chuyện với ai đó, ăn những món ngon, dùng nến thơm hay tinh dầu cũng giúp bạn thoải mái, thư giãn hơn sau giờ làm việc
• Dành cho bản thân những phần thưởng khi đạt được những thành tích tốt trong công việc và không dằn vặt, tự trách cứ quá nhiều khi thất bại. Sau thất bại, chúng ta sẽ rút ra cho bản thân những bài học kinh nghiệm cần thiết để thành công nên hãy nắm bắt những điều này thay vì cứ chìm đắm trong sự tự ti, đau khổ, tuyệt vọng

Công việc không phải là tất cả bởi rõ ràng chúng ta làm việc để có cuộc sống tốt đẹp hơn chứ không phải để cuộc sống bị lụi tàn bởi những điều tiêu cực. Tổ chức y tế WHO cũng đang dần hoàn thành bộ hướng dẫn phòng tránh hội chứng này và các rối loạn tâm thần khác liên quan đến công việc. Hội chứng Burnout đang là vấn đề của toàn xã hội mà bất cứ ai cũng có thể gặp phải nên việc bạn cần làm là học cách dung hòa, cân bằng giữa công việc và đời sống cá nhân để hạn chế tốt nhất nguy cơ này.