Hội chứng sợ già (Gerascophobia): Biểu hiện và Cách vượt qua

Hội chứng sợ già là một trong các dạng rối loạn lo âu ám ảnh sợ hãi cụ thể với đặc trưng là nỗi sợ phi lý, quá mức, kéo dài có liên quan đến việc già đi, lão hóa theo thời gian. Tình trạng này thường khởi phát phổ biến ở phụ nữ khiến họ bị ám ảnh dữ dội về tuổi tác, sắc đẹp, sức khỏe khi càng già đi. 

Hội chứng sợ già (Gerascophobia) là gì?

Hội chứng sợ già hay còn có tên khoa học là Gerascophobia là tình trạng rối loạn lo âu với sự sợ hãi, lo lắng quá độ về tuổi già. Đây là một dạng ám ảnh cụ thể không quá phổ biến nhưng có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đối với đời sống và sức khỏe của người bệnh.

Trong thực tế, chúng ta luôn tồn tại cảm giác lo sợ khi càng già đi. Có nhiều người sợ bị lão hóa, nhan sắc tàn phai, sợ sức khỏe không được đảm bảo, sợ trở thành gánh nặng của gia đình hoặc thậm chí là sợ chết. Đây thực chất là những nỗi sợ bình thường mà phần lớn con người đều sẽ trải qua, đặc biệt là khi ở độ tuổi trung niên.

Tuy nhiên, khác hẳn với sự sợ hãi, lo lắng thông thường, hội chứng sợ già gây ra nỗi ám ảnh, lo sợ kéo dài dai dẳng và quá mức về tất cả những gì có liên quan đến lão hóa, tuổi tác. Người bệnh cảm thấy vô cùng lo lắng, bất an, căng thẳng cực độ về các dấu hiệu cảnh báo tuổi già và họ có xu hướng tìm kiếm mọi cách khắc phục để bản thân không phải già đi.

Khi đối diện với các biểu hiện của tuổi già, ví dụ như da nhăn nheo, mắt mờ, tóc bạc, thường xuyên nhức mỏi tay chân, sức khỏe kém dần,…sẽ khiến cho người bệnh bộc phát các triệu chứng căng thẳng, lo lắng cực độ. Họ có thể trở nên hoảng sợ, mất kiểm soát hoặc thậm chí là ngất xỉu, liên tục chối bỏ sự lão hóa của bản thân.

Cách nhận biết hội chứng sợ già

Biểu hiện đặc trưng và thường trực nhất của những người mắc phải hội chứng sợ già là sự ám ảnh, lo lắng, sợ hãi quá mức, phi lý về tuổi tác, sự lão hóa. Họ luôn cảm thấy căng thẳng, phiền muộn và bất an về việc bản thân đang từng ngày già đi. Đặc biệt, các triệu chứng căng thẳng còn trở nên mạnh mẽ và dữ dội hơn khi họ phải chứng kiến, đối mặt với các yếu tố lão hóa đang xuất hiện trên cơ thể.

Để nhận biết một người đang mắc phải hội chứng Gerascophobia, bạn cần dựa vào một số yếu tố sau:

• Luôn cảm thấy lo lắng, sợ hãi và bất an về việc bản thân đang già đi mỗi ngày.
• Luôn có xu hướng tránh né bàn luận về các chủ đề liên quan đến tuổi tác, lão hóa, cái chết,…
• Tìm đủ mọi cách để ngăn chặn, chống lại tuổi già. Ví dụ như thường xuyên đi làm đẹp, chăm sóc sức khỏe, da mặt, da body, uống thực phẩm chức năng, vitamin hoặc trang điểm để cố che lấp khuyết điểm trên gương mặt.
• Cảm giác lo lắng, sợ hãi xuất hiện ngay cả khi họ chỉ suy nghĩ về tuổi già hoặc nhìn thấy những hình ảnh của người già.
• Người bệnh thường mất tập trung, giảm sự chú ý do quá căng thẳng và liên tục bị ám ảnh bởi sự già nua, xấu xí.
• Mất ngủ, ngủ không sâu giấc, trằn trọc không ngủ được.
• Có khả năng kèm theo các biểu hiện của trầm cảm như phiền muộn, buồn bã, chán nản, mệt mỏi,…

Đặc biệt, khi người bệnh nhìn thấy các biểu hiện lão hóa trên cơ thể hoặc đối diện với những yếu tố gây sợ hãi có liên quan đến tuổi già thì họ sẽ liên tục xuất hiện các triệu chứng về thể chất. Ví dụ như:

• Thở gấp, hơi thở nông
• Ra nhiều mồ hôi
• Tay chân luống cuống, bủn rủn
• Tim đập nhanh liên hồi
• Mặt tái nhạt
• Căng cơ
• Tức ngực
• Khô miệng
• Mất kiểm soát về hành vi
• Ngất xỉu

Các triệu chứng của người bệnh có thể khác nhau tùy vào mức độ và tình huống gây sợ hãi. Để có thể chẩn đoán một người đang mắc phải hội chứng sợ già thì người đó phải có sự tồn tại của các triệu chứng ít nhất 6 tháng và nó gây nên những cản trở đối với đời sống, sinh hoạt hàng ngày của họ.

Nguyên nhân hình thành hội chứng Gerascophobia

Mặc dù vẫn chưa có số liệu thống kê cụ thể về lượng người mắc phải chứng sợ già nhưng các chuyên gia cho biết rằng, tình trạng lo âu này thường có xu hướng khởi phát cao hơn ở phụ nữ, đặc biệt là các chị em sau độ tuổi 30. Lúc này các biểu hiện của lão hóa cũng bắt đầu tấn công cơ thể và gây nên những ảnh hưởng nhất định về sức khỏe, sắc đẹp của họ.

Tương tự như các chứng ám ảnh sợ hãi cụ thể khác, hội chứng sợ già cũng sẽ có liên quan và bị tác động bởi các yếu tố sau:

• Từng trải qua những kỷ niệm tồi tệ, gây tổn thương tâm lý hoặc thể chất có liên quan đến tuổi già. Ví dụ như bị người khác cười nhạo, phê bình về tuổi tác, bị con cái cho vào viện dưỡng lão, hành hạ, bạo lực,…
• Chứng kiến những hậu quả nghiêm trọng đến từ tuổi già. Ví dụ như bệnh tật, đau yếu, qua đời,…
• Tác động từ thông tin tiêu cực, đặc biệt là từ các trang mạng xã hội khiến nhiều người lo lắng hơn về tuổi tác, sự lão hóa.
• Hội chứng sợ già đôi khi cùng có sự liên quan đến các ám ảnh sợ hãi khác, điển hình như hội chứng sợ chết, hội chứng sợ cô đơn, hội chứng sợ xấu,…
• Các rối loạn tâm thần như trầm cảm, rối loạn lo âu, rối loạn hoảng sợ cũng có khả năng ảnh hưởng và làm gia tăng nguy cơ khởi phát hội chứng này.

Hội chứng sợ già gây ảnh hưởng như thế nào?

Hội chứng sợ già tuy không gây ảnh hưởng trực tiếp đối với sức khỏe hay tính mạng của người bệnh nhưng nếu tình trạng này kéo dài liên tục sẽ cản trở rất nhiều đến các sinh hoạt đời sống hoặc thậm chí thôi thúc họ thực hiện các hành vi tiêu cực, không phù hợp. Nhiều người do sự ám ảnh quá mức của tuổi già đã liên tục sử dụng các biện pháp làm đẹp, chăm sóc sức khỏe dù chưa tìm hiểu kỹ về hiệu quả, mức độ an toàn.

Hội chứng sợ già chính là nguyên nhân phổ biến khiến cho nhiều phái đẹp lạm dụng quá mức các phương pháp thẩm mỹ, họ có thể liên tục chỉnh sửa nhan sắc để giảm thiểu tối đa nguy cơ bị lão hóa theo thời gian. Điều này không chỉ gây nên những thiệt hại về tài chính mà còn có thể gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và tính mạng của bệnh nhân, đặc biệt khi sử dụng các dịch vụ làm đẹp không uy tín, chất lượng.

Bên cạnh đó, một số người bệnh do sợ hãi việc bị đánh giá, chê bai về tuổi tác nên họ có xu hướng sống tách biệt với xã hội, không muốn gặp gỡ, giao tiếp với bất kỳ ai. Tình trạng này kéo dài có thể làm gia tăng các cảm xúc tiêu cực và tồi tệ, nguy cơ trầm cảm cũng sẽ bị gia tăng đáng kể nếu không được hỗ trợ khắc phục kịp thời.

Cách vượt qua hội chứng sợ già bạn nên biết

Tuổi già, lão hóa là vấn đề không thể tránh khỏi của mỗi con người, đó được xem như một quy luật sống mà ai trong chúng ta cũng phải trải qua. Và tất nhiên, tuổi già không phải là một sự xấu hổ hay tội ác đáng bị lên án và che giấu.

Do đó, thay vì cố gắng phủ nhận và chống chọi lại nó, bạn hãy học cách chấp nhận và tận hưởng cuộc sống theo những gì mà mình mong muốn. Nếu có thể áp dụng tốt các biện pháp chăm sóc sức khỏe, sắc đẹp phù hợp thì bạn cũng có thể phòng tránh lão hóa ở mức độ nhất định.

Để có thể hỗ trợ loại bỏ và điều chỉnh sự sợ hãi vô lý của hội chứng sợ già, các chuyên gia thường sẽ áp dụng tốt các biện pháp can thiệp sau:

1. Liệu pháp tâm lý

Hội chứng sợ già tuy chưa được công nhận là một vấn đề sức khỏe riêng biệt nhưng nhìn chung nỗi sợ hãi, lo lắng quá mức của bệnh nhân thường xuất phát từ những suy nghĩ, nhận định sai lệch về cuộc sống, cụ thể là tuổi già. Vì thế, việc hỗ trợ can thiệp tâm lý đóng vai trò vô cùng quan trọng và cần thiết để giúp người bệnh dần điều chỉnh tốt hơn về nhận thức, tư duy của bản thân.

Các chuyên gia tâm lý sẽ trao đổi trực tiếp cùng với người bệnh để tìm hiểu rõ hơn về trạng thái cảm xúc và những yếu tố gây ảnh hưởng đến suy nghĩ, tiềm thức bên trong. Sau đó, họ sẽ từng bước giúp cho bệnh nhân hiểu rõ được những điều chưa đúng đắn và phù hợp trong suy nghĩ để tìm cách giải quyết, điều chỉnh theo chiều hướng tích cực, lạc quan hơn.

Đối với những người mắc phải hội chứng sợ già thường sẽ được kết hợp hiệu quả bằng các liệu pháp tiếp xúc, liệu pháp nhận thức và hành vi, liệu pháp thôi miên, liệu pháp thư giãn,…để người bệnh dần loại bỏ và vượt qua được nỗi sợ phi lý của mình. Đồng thời, các chuyên gia tâm lý cũng sẽ trang bị thêm cho người bệnh một số kỹ năng cần thiết để kiểm soát cảm xúc, giảm căng thẳng, lo âu và cân bằng tốt cuộc sống, mang đến cảm giác hạnh phúc, thư thái và dễ chịu.

2. Sử dụng thuốc hỗ trợ

Hội chứng sợ già thường có kèm theo các biểu hiện về rối loạn cảm xúc, tâm trạng và các hành vi bất thường, mất kiểm soát nên việc sử dụng thuốc thường được chỉ định với mục tiêu kiểm soát tốt các triệu chứng ảnh hưởng của bệnh. Thuốc có tác dụng tốt trong việc làm thuyên giảm những biểu hiện quá mức của bệnh nhân, hỗ trợ họ cân bằng cảm xúc, giảm bớt sự lo lắng, căng thẳng tột độ về tuổi già.

Tuy nhiên, thuốc không có tác dụng thay thế hoàn toàn cho các phương pháp can thiệp điều trị và việc dùng thuốc chỉ được thực hiện trong khoảng thời gian ngắn đối với các trường hợp nặng cần thiết. Người bệnh cần uống thuốc đúng theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa, tránh lạm dụng thuốc quá mức để không gây ra những hậu quả hay biến chứng nguy hiểm.

3. Hỗ trợ tại nhà

Trong thực tế, chúng ta không thể phủ nhận được những ảnh hưởng của tuổi già đối với cuộc sống, sắc đẹp và sức khỏe của mỗi con người. Khi cơ thể dần lão hóa, bạn sẽ không thể giữ mãi nhan sắc tươi trẻ ở độ tuổi 20, một sức khỏe dẻo dai như thời “bẻ gãy sừng trâu”.

Tuy nhiên, tuổi già vẫn có những sự an yên nếu bạn biết cách tận hưởng nó. Do đó, thay vì cứ mãi sợ hãi sự già nua, héo tàn của quy luật tự nhiên, bạn hãy tập trung nhiều hơn vào việc chăm sóc sức khỏe bản thân, cố gắng xây đựng lối sống lành mạnh để giúp ngăn chặn quá trình lão hóa và mang đến sự vui vẻ, hạnh phúc trong cuộc sống.

Dưới đây là một số biện pháp cần được thực hiện đối với người bệnh Gerascophobia và tất cả chúng ta:

• Duy trì thói quen vận động, tập luyện thể dục thể thao để có được một tinh thần thoải mái, lạc quan cùng một sức khỏe thể chất dẻo dai, linh hoạt.
• Đảm bảo tốt chất lượng giấc ngủ mỗi ngày, đối với người trưởng thành cần duy trì thời gian ngủ đủ từ 7 đến 8 tiếng mỗi ngày và tránh tình trạng thức khuya.
• Chú ý nhiều hơn đến chế độ ăn uống hàng ngày. Tăng cường bổ sung các loại thực phẩm giàu dinh dưỡng, những loại rau xanh, hoa quả giàu vitamin, chất xơ và nên loại bỏ các món ăn chế biến sẵn, đồ ăn đóng hộp chứa chất bảo quản độc hại.
• Tuyệt đối không được lạm dụng các chất kích thích, chất gây nghiện như rượu bia, thuốc lá, ma túy,…
• Dành thời gian chăm sóc bản thân nhiều hơn, lựa chọn các biện pháp chăm sóc sắc đẹp, skincare an toàn, phù hợp.
• Suy nghĩ tích cực, lạc quan và giữ tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng, áp lực kéo dài.
• Tránh tiếp cận với các thông tin tiêu cực có liên quan đến tuổi tác, cái chết.
• Thăm khám sức khỏe định kỳ để theo dõi rõ về tình trạng của bản thân, đồng thời dễ dàng phát hiện ra các vấn đề bệnh lý để can thiệp trong thời gian sớm nhất.

Thông tin bài viết trên đây đã giúp cho bạn đọc hiểu thêm về hội chứng sợ già và các biện pháp can thiệp hiệu quả. Chúng ta hoàn toàn không thể chống lại tuổi già nhưng nếu biết cách chăm sóc bản thân lành mạnh, tích cực thì bạn có thể làm chậm quá trình lão hóa, mang đến một sức khỏe, sắc đẹp “triệu người mơ ước”.