Attention Seeker là gì? Tìm hiểu tâm lý người thích được chú ý

Vì sao có những người luôn tìm cách thu hút ánh nhìn của người khác? Tâm lý người thích được chú ý có thể xuất phát từ nhu cầu khẳng định bản thân, mong muốn được công nhận,…. Không khó để bắt gặp đối tượng này luôn muốn trở thành tâm điểm các cuộc trò chuyện, mạng xã hội hay bất cứ nơi nào mà mình xuất hiện.

Attention Seeker là gì?

Attention Seeker là những người luôn muốn trở thành trung tâm của sự chú ý. Họ có thể dùng những lời nói gây sốc, hành động phô trương, bịa chuyện chỉ để thu hút ánh nhìn của người khác.

Nguồn gốc của thuật ngữ này không được xác định chính xác, nhưng từ “attention” có từ thời kỳ Latin, còn “seek” bắt nguồn từ tiếng Anh cổ. Đến những năm 2000, cụm từ này dần phổ biến trên mạng và năm 2010 trở thành chủ đề trong một tập của chương trình Dr. Phil, giúp nó lan rộng hơn.

Dù mong muốn được chú ý là điều tự nhiên, nhưng khi nó trở thành hành vi thường xuyên lại gây khó chịu cho người xung quanh. Tâm lý người thích được chú ý bị nhìn nhận tiêu cực vì hành động mang tính thao túng, khiến người khác cảm thấy mệt mỏi hoặc xa lánh.

Tâm lý thích được chú ý có phải là bệnh?

Thích được chú ý không phải lúc nào cũng xấu, nhưng nếu hành vi này cực đoan và ảnh hưởng đến cuộc sống, đó là dấu hiệu của rối loạn tâm lý. Một số rối loạn nhân cách và tâm thần liên quan trực tiếp đến nhu cầu tìm kiếm sự chú ý quá mức.

• Rối loạn nhân cách kịch tính: Người mắc luôn muốn trở thành trung tâm, hành động quá mức và bị ám ảnh bởi ngoại hình. Đồng thời dễ bị kích động, thiếu sự đồng cảm và khó duy trì các mối quan hệ lâu dài.
• Rối loạn nhân cách ranh giới (BPD): Khiến cảm xúc của người mắc thay đổi thất thường, dễ thấy trống rỗng và sợ bị bỏ rơi. Hơn nữa bản thân kiểm soát hành vi, đôi khi tự làm hại mình, có ý định tiêu cực.
• Rối loạn nhân cách ái kỷ: Luôn cần sự công nhận và đánh giá cao từ người khác với xu hướng phóng đại bản thân, thiếu sự đồng cảm và dễ tổn thương khi không được chú ý.

Dấu hiệu nhận biết tâm lý người thích được chú ý

Có những dấu hiệu nhận biết cho thấy một người luôn muốn mình trở thành tâm điểm, bất kể bằng cách nào.

• Giả vờ khiêm tốn sau khi đạt được thành tích để nhận thêm lời khen
• Cố tình gây tranh cãi để khiến mọi người nhắc đến mình nhiều hơn
• Phóng đại, thêu dệt câu chuyện về bản thân để được khen ngợi, cảm thông
• Giả vờ không biết làm một việc gì đó để được người khác giúp đỡ
• Đăng quá nhiều bài trên mạng xã hội chỉ để thu hút lượt thích và bình luận
• Khoe khoang liên tục về tài sản, thành công hay các mối quan hệ cá nhân
• Luôn biến mọi chuyện xảy ra với mình thành một thảm họa lớn
• Đưa ra phát ngôn gây sốc, xúc phạm để kích động tranh cãi
• Cố tình hạ thấp bản thân để người khác công nhận và an ủi
• Cố gắng phá vỡ ranh giới của người khác chỉ để buộc họ phải phản ứng
• Ăn mặc, có hành vi khiêu khích trong những bối cảnh không phù hợp
• La hét, đập phá, có hành vi bạo lực chỉ để được chú ý

Nguyên nhân dẫn đến Attention Seeker

Tâm lý của người thích được chú ý có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, từ cách nuôi dạy đến những cú sốc tâm lý trong cuộc sống.

1. Dấu vết của tổn thương

Những ai từng trải qua nỗi đau quá lớn sẽ có xu hướng tìm kiếm sự quan tâm để thấy an toàn hơn. Họ có thể vô thức thao túng cảm xúc người khác, phản ứng quá mức chỉ để không bị lãng quên.

Bên cạnh đó, việc thu hút sự chú ý cũng là cách giúp bản thân kết nối với thế giới xung quanh. Khi nội tâm trống rỗng, nhiều người khao khát những phản hồi từ bên ngoài để lấp đầy khoảng trống trong lòng.

2. Ảnh hưởng từ tuổi thơ

Có những đứa trẻ nhận ra rằng chỉ khi khóc lóc, làm trò, phản ứng mạnh thì mới được quan tâm. Nếu điều này lặp lại nhiều lần, trẻ em sẽ mang theo cách ứng xử đó đến tuổi trưởng thành mà không nhận ra.

Ngoài ra, nếu một người không được dạy cách thể hiện cảm xúc đúng cách thì bản thân sẽ tìm kiếm sự chú ý theo cách vô thức. Tất nhiên không phải lúc nào họ cũng muốn làm phiền người khác, chỉ là bản thân không biết còn cách nào tốt hơn.

3. Khó kiểm soát cảm xúc

Một số người không cố ý tìm kiếm sự chú ý nhưng lại thu hút nó vì cách bản thân đang phản ứng với cảm xúc của mình. Khi không thể kiểm soát tâm trạng, đối phương dễ sinh ra phản ứng thái quá, khiến người khác hiểu lầm rằng mình đang cố làm quá mọi chuyện.

Chẳng hạn, những người có vấn đề về điều hòa cảm xúc thay đổi tâm trạng đột ngột, có hành xử khó đoán. Điều này khiến người đó trở nên nổi bật theo cách mà chính mình cũng không mong muốn.

4. Cô đơn và lòng tự trọng thấp

Khi một người cảm thấy mình không đủ quan trọng thì bản thân có thể làm đủ mọi cách để được người khác chú ý. Sự công nhận từ người xung quanh giúp họ cảm thấy bản thân có giá trị hơn.

Bên cạnh đó, những người gặp khó khăn trong giao tiếp xã hội có xu hướng cố gắng quá mức để gây ấn tượng. Không phải vì thích trở thành trung tâm, mà là bản thân đang tìm cách khẳng định sự tồn tại của mình.

5. Tính cách và rối loạn

Một số người thích được chú ý vì đó là cá tính tự nhiên, nhưng có trường hợp liên quan đến rối loạn tâm lý. Nếu ai đó có thể kiểm soát sự kịch tính của mình và biết khi nào cần dừng lại thì đó chỉ là một phần tính cách.

Tuy nhiên, nếu một người luôn muốn gây sự chú ý dù biết điều đó gây hại cho bản thân và người khác, đó lại là dấu hiệu của rối loạn nhân cách. Khi nhu cầu được chú ý trở thành điều ám ảnh thì bản thân sẽ bất chấp hậu quả chỉ để không cảm thấy mình bị vô hình.

Cách đối phó với người có tâm lý thích được chú ý

Người thích được chú ý không phải lúc nào cũng đáng ghét, nhưng bạn cần phải hiểu đúng cách ứng xử để giữ vững ranh giới mà không khiến mọi chuyện trở nên căng thẳng.

1. Xây dựng mối quan hệ lành mạnh

Tìm được điểm chung với một người thích sự chú ý sẽ giúp bạn dễ kết nối mà không cảm thấy gượng ép. Hãy khuyến khích người bệnh thể hiện bản thân theo cách tích cực, như chia sẻ sở thích chung, cùng tham gia hoạt động có ích. Việc được lắng nghe và công nhận một cách tự nhiên sẽ làm nhu cầu gây chú ý thái quá giảm dần đi.

Bên cạnh đó, hãy tạo cơ hội để mối quan hệ phát triển cân bằng. Bạn có thể khéo léo hướng đối phương vào cuộc trò chuyện có chiều sâu hơn, không chỉ tập trung vào việc họ muốn tỏa sáng. Một người được tôn trọng thực sự sẽ không cần phải tìm kiếm sự chú ý bằng nhiều cách tiêu cực.

Thể hiện sự công nhận không có nghĩa là nuông chiều mọi hành vi của người mắc. Bạn có thể khen ngợi khi họ thể hiện điều gì đó đáng giá, nhưng đừng cổ vũ hành động mang tính thao túng. Một mối quan hệ lành mạnh chỉ tồn tại khi có sự chân thành từ cả hai phía.

2. Thiết lập ranh giới

Không phải lúc nào bạn cũng nên đáp lại yêu cầu gây chú ý của người đang tìm cách thu hút người khác. Hãy kiên định để không khuyến khích những hành vi làm quá, thao túng cảm xúc. Một khi hiểu rằng bạn không dễ bị cuốn theo, đối phương sẽ dần điều chỉnh cách cư xử.

Nói chuyện thẳng thắn là cách tốt nhất để người đó nhận ra giới hạn. Bạn có thể nhẹ nhàng nhưng dứt khoát: “Mình rất trân trọng bạn, nhưng có lúc mình cũng cần không gian riêng.” Một lời nói rõ ràng sẽ giúp người mắc phải hiểu mà không thấy mình bị từ chối quá gay gắt.

Để tránh bị hút vào năng lượng của Attention Seeker, hãy tập trung vào cuộc sống và mục tiêu của riêng mình. Hãy dành thời gian cho những điều khiến bản thân vui vẻ thay vì bị chi phối bởi người khác. Khi có sự ổn định, đối phương cũng sẽ khó lòng tác động quá nhiều đến bạn.

3. Giao tiếp hiệu quả

Lắng nghe mà không phán xét là cách tốt nhất để Attention Seeker thấy được tôn trọng. Việc họ tìm kiếm sự chú ý chỉ là mong muốn được thấu hiểu. Một sự hiện diện bình tĩnh có thể giúp đối phương giảm bớt cảm giác bất an bên trong.

Ngoài lời nói, cử chỉ và hành vi cũng góp phần quan trọng trong giao tiếp. Gật đầu khi lắng nghe, giữ ánh mắt tập trung rồi phản hồi chân thành sẽ giúp người bệnh cảm nhận được kết nối. Khi cảm nhận được sự quan tâm, đối phương sẽ bớt cần phải tìm kiếm nó một cách thái quá.

Đặt câu hỏi đúng cách cũng giúp họ tự nhận thức hành vi của mình. Hãy hỏi: “Bạn có nghĩ rằng điều đó thực sự quan trọng không?”, “Bạn có muốn mọi người hiểu mình theo cách này không?” Những câu hỏi mở sẽ giúp đối phương suy nghĩ nhiều hơn về cách thể hiện bản thân.

4. Chấp nhận sự khác biệt

Mỗi người đều có suy nghĩ và hành xử khác nhau nên việc chấp nhận sự khác biệt đồng nghĩa với việc bạn không cố thay đổi họ theo ý mình. Chỉ cần hiểu rằng đó là một phần tính cách của đối phương, bạn sẽ thấy dễ chịu hơn.

Thay vì chỉ trích, hãy đưa ra sự củng cố tích cực khi người mắc thể hiện hành vi lành mạnh. Một lời động viên đúng lúc sẽ giúp người đó cảm thấy an toàn mà không cần tìm kiếm sự chú ý tiêu cực. Khi nhận ra rằng bản thân có thể được yêu quý mà không cần làm quá, họ sẽ dần thay đổi theo hướng tốt hơn.

Bạn không thể ép buộc ai đó thay đổi nếu người đó chưa sẵn sàng. Mỗi người có tốc độ trưởng thành riêng, vậy nên điều tốt nhất bạn có thể làm là tạo ra môi trường để đối phương tự nhận ra. Hãy để họ có không gian để học hỏi và điều chỉnh theo cách của mình.

Ai cũng mong muốn được quan tâm, nhưng quan trọng là sự chú ý ấy phải đến từ giá trị thực sự của bản thân. Tâm lý người thích được chú ý chỉ thực sự lành mạnh khi không làm ảnh hưởng đến người khác hoặc chính mình.

Có thể bạn quan tâm:

• Erotomania là gì? Hội chứng ảo tưởng người khác yêu mình
• Rối loạn hoang tưởng tự cao (Bệnh vĩ cuồng)
• Hội chứng sợ bị người khác nhìn: Nguyên nhân và cách khắc phục