Sang chấn tâm lý sau phá thai: Biểu hiện và cách vượt qua

Rất nhiều phụ nữ rơi vào cảm giác tội lỗi, đau khổ, dằn vặt sau khi phá thai, thậm chí nhiều người còn bị sang chấn tâm lý trong thời gian dài. Lúc này cần chăm sóc tâm lý đúng cách kết hợp với bồi bổ thể chất để sớm ổn định tinh thần và hướng đến cuộc sống mới.

Sang chấn tâm lý sau phá thai được biểu hiện thế nào?

Sang chấn tâm lý miêu tả sự tổn thương nghiêm trọng về mặt tâm trí sau khi vừa trải qua một sự kiện mang tính đau khổ, gây căng thẳng, stress. Một người chưa thể bước ra khỏi các sự kiện ấy, luôn nghĩ về nó, đắm chìm vào quá khứ sẽ dần trở nên tiêu cực, tuyệt vọng cùng rất nhiều ảnh hưởng trực tiếp đến tinh thần, sức khỏe, cuộc sống khác.

Phá thai dù là trong bất cứ tình huống nào cũng gây đau khổ, lo lắng, ám ảnh đến tâm lý của người phụ nữ. Có người phá thai vì còn chưa đủ tuổi, có người vì không sẵn sàng có con, có người vì tình thế ép buộc. Mặc dù phá thai thường là sự lựa chọn tự nguyện, tuy nhiên bản thân người phụ nữ sau khi thực hiện xong thủ thuật này cũng ít nhiều bị ảnh hưởng. Với những người có tâm lý yếu, vì tình huống khó khăn nên bị ép buộc phá thai sẽ rất dễ rơi vào trạng thái sang chấn.

Trạng thái sang chấn tâm lý sau phá thai có thể diễn ra trong một thời gian ngắn nhưng cũng có thể kéo dài nếu bản thân người đó không tự giúp mình thoát khỏi những giây phút tăm tối của cuộc đời. Một vài biểu hiện hiện điển hình của tình trạng này như

• Luôn cảm thấy lo lắng, bồn chồn, sợ hãi, dễ kích động
• Ngủ mơ gặp ác mộng, mất ngủ, thường không dám ngủ, ngủ không được khiến tinh thần ngày càng thiếu tỉnh táo. Chỉ cần nhắm mắt lại là hình ảnh bản thân đang phá thai, hình ảnh em bé như đang hiện về
• Nghe thấy ảo thanh, luôn cảm thấy như em bé đang gọi, đang tìm mẹ nên luôn trong trạng thái hoảng sợ, trốn chạy
• Luôn có cảm giác tội lỗi sau khi phá thai, tự trách cứ bản thân, có thể nói lời xin lỗi trong trạng thái kích động
• Có xu hướng chỉ ở trong nhà, không muốn ra ngoài, thường tắt hết đèn điện
• Tâm trạng cáu gắt, nóng giận, dễ khóc, dễ kích động
• Sang chấn tâm lý sau phá thai khiến những người này có xu hướng tách biệt bản thân với mọi hoạt động, con người xung quanh
• Thường trong trạng thái mơ hồ, lơ đễnh, mất tập trung, suy giảm trí nhớ
• Có thể cảm thấy đau bụng, một số người còn gặp ảo giác thấy bụng mình chảy máu, thấy em bé nên cực kỳ hoảng loạn
• Chán nản, tuyệt vọng, không muốn ăn uống, người như không còn chút sức sống nào
• Xấu hổ, sợ hãi, luôn lo lắng rằng sẽ bị người khác phát hiện
• Cảm giác đau nhức cơ thể, có thể là do di chứng sau phá thai hoặc cũng có thể do bản thân họ tự tưởng tượng ra
• Lạm dụng chất kích thích như bia rượu, ma túy để làm lu mờ sự lo lắng của bản thân
• Có xu hướng làm đau bản thân hay nghĩ đến việc tự tử nếu không được giúp đỡ kịp thời

Các biểu hiện sang chấn tâm lý sau phá thai thường được biểu hiện khá rõ ràng. Tuy nhiên những người này thường có xu hướng tách biệt, sống một mình, không dám nói với ai về hành động của bản thân. Đây cũng là lý do khiến bệnh thường phát hiện rất muộn, người bệnh đã có các hành vi tự làm hại chính mình.

Nguyên nhân sang chấn tâm lý sau phá thai

Sang chấn tâm lý thường có xu hướng liên quan đến các sự kiện diễn ra bất ngờ, đột ngột hoặc một loạt các sự kiện tiêu cực. Mặc dù khi phá thai, người thường đã dành rất nhiều thời gian suy nghĩ, chuẩn bị tinh thần nhưng vẫn không thể tránh khỏi sang chấn bởi nó nghiêm trọng hơn với những gì mà họ nghĩ. Mặt khác nguyên nhân sang chấn còn liên quan đến những ám ảnh về em bé nên khiến người mẹ rất thoát khỏi sự đau khổ, sợ hãi, dằn vặt bản thân.

Một số yếu tố có thể gây sang chấn tâm lý sau phá thai ở phụ nữ như

• Cuộc phẫu thuật diễn ra quá lâu, quá đau đớn, có để lại di chứng trên cơ thể. Đặc biệt ở những người trẻ chọn các địa chỉ phẫu thuật chui, bác sĩ có tay nghề non trẻ, chất lượng y tế yếu kém sẽ rất dễ gây ra tình trạng này. Sau phẫu thuật nếu người mẹ bị chảy máu, nhiễm trùng hay đau nhức nhiều ngày thì sẽ không tránh khỏi việc bị ám ảnh hay lo lắng
• Phá thai khi em bé đã lớn, trên 3 tháng tuổi sẽ dễ gây ảnh hưởng đến tâm lý hơn bởi lúc này con đã có hình hài rõ ràng
• Người có tâm lý yếu, phá thai trong trạng thái bị ép buộc sau khi thực hiện xong sẽ luôn sống trong trạng thái bị ám ảnh, lo sợ, xấu hổ
• Phá thai một mình, không có người bên cạnh giúp đỡ hoặc sau khi phá thai thì bị bạn trai/ chồng chia tay
• Người đã thực hiện phá thai nhiều lần
• Người còn quá trẻ, có thể là học sinh, sinh viên
• Ảnh hưởng từ việc thay đổi hormone quá đột ngột từ việc có thai sang phá thai cũng ít nhiều tác động đến tâm trạng của người mẹ

Nói chung có rất nhiều yếu tố tác động khiến một người sống trong sang chấn tâm lý, không thể thoát khỏi. Đặc biệt ở những người quá trẻ, còn trong lứa tuổi học sinh, sinh viên hay người có tâm lý yếu phá thai lần đầu sẽ rất khó để vượt qua trạng thái này một cách nhanh chóng.

Hậu quả của sang chấn tâm lý sau khi phá thai

Thực tế dù trong một vài trường hợp, phá thai là giải pháp tốt cho cả hai, chẳng hạn như khi người mẹ bị bệnh hay hoàn cảnh gia đình quá khó khăn, không đủ chi phí nuôi con nhưng phá thai vẫn được coi là một hành động không nhân đạo. Bởi vậy không phải ai cũng thoát ra được những ám ảnh, sợ hãi về việc từ bỏ đứa còn, “giọt máu”, “khúc ruột” của chính bản thân mình.

Sang chấn tâm lý sau phá thai ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, tinh thần, cuộc sống của người mẹ. Sống trong trạng thái xấu hổ, hoảng sợ khiến họ dường như không thể sống cuộc đời bình thường. Một số người có thể phải nghỉ việc, chỉ ở trong nhà do làm gì thì những ám ảnh từ việc phá thai lại xuất hiện. Hơn nữa tâm trí họ cũng không thể tập trung để làm được bất cứ việc gì, dễ giật mình nên cũng có thể bị cho nghỉ việc.

Làm gì, đi đâu, ăn gì họ cũng cảm thấy như đang nghe thấy tiếng của con mình đang gọi, cảm giác tội lỗi, sợ hãi lại bao trùm toàn bộ tâm trí của người bệnh. Những di chứng sau phẫu thuật phá thai kết hợp với việc thường xuyên mất ngủ khiến sức khỏe người bệnh cũng suy giảm nghiêm trọng.

Đặc biệt, từ sang chấn tâm lý sau phá thai người bệnh rất dễ mắc đồng thời trầm cảm hay rối loạn lo âu. Nếu không sớm tìm cách giúp bản thân thoát khỏi trạng thái bi quan, tiêu cực, lo âu, hoảng loạn sẽ rất dễ dẫn đến nguy cơ tự tử. Rất nhiều người phụ nữ cũng gặp những rối loạn tâm thần sau khi phá thai vì không thể chịu được những ám ảnh, ảo thanh, ảo giác cứ hiện ra trong tâm trí.

Cách vượt qua sang chấn tâm lý sau phá thai

Bản thân người bệnh nên chủ động tìm kiếm sự giúp đỡ từ người thân thì mới có thể nhanh chóng thoát khỏi tình trạng này. Dùng thuốc, trị liệu tâm lý, đi chùa hoặc nhà thờ, làm từ thiện và quyết tâm làm lại cuộc sống chính là những biện pháp sẽ giúp ích cho người bệnh lúc này. Học cách chấp nhận, đối mặt với các sự kiện gây căng thẳng cũng là một trong những liệu pháp quan trọng với người bị sang chấn tâm lý sau phá thai.

1. Dùng thuốc Tây

Một số nhóm thuốc an thần có thể sẽ giúp ích cho những người phụ nữ bị sang chấn tâm lý sau phá thai để ổn định lại giấc ngủ hằng ngày. Khi ngủ đủ thì mới có thể giúp tâm trí tỉnh táo, suy nghĩ và giải quyết các vấn đề một cách rõ ràng, linh hoạt nhất. Tuy nhiên gia đình cần phải kiểm soát liều lượng dùng thuốc, tránh nguy cơ lạm dụng quá mức có thể gây nguy hiểm ngược lại.

Bên cạnh đó, nếu người bệnh mắc đồng thời trầm cảm hay rối loạn lo âu cũng sẽ được chỉ định các nhóm thuốc cần thiết, chẳng hạn như thuốc giải lo âu, thuốc chống trầm cảm.. Gia đình nên đưa người bệnh đến các cơ sở bệnh viện có chuyên khoa về tâm lý, tâm thần để được thăm khám và chỉ định dùng các loại thuốc phù hợp. Việc dùng thuốc cần được bác sĩ chỉ định, tuyệt đối không nên tự ý dùng bất cứ loại thuốc nào.

2. Trị liệu tâm lý

Nói chuyện cùng các chuyên gia tâm lý chính là giải pháp hữu ích nhất cho những người bị sang chấn tâm lý sau phá thai để giải tỏa tâm lý căng thẳng, lo lắng, sợ hãi lúc này. Thông qua việc trò chuyện, các chuyên gia có thể tìm hiểu về lý do vì sao người mẹ quyết định như thế và đưa ra những lời khuyên phù hợp để bản thân họ cảm thấy nhẹ nhàng, thả lỏng hơn, không còn quá nặng nề.

Tùy tình trạng của người bệnh, chuyên gia tâm lý cũng sẽ thực hiện các biện pháp trị liệu phù hợp để lấy lại sự cân bằng trong tâm trí, hướng suy nghĩ, cảm xúc đến những điều lạc quan, tích cực hơn. Những cảm xúc bi quan dần tan biến, người bệnh dần lấy lại giấc ngủ khiến tinh thần cũng minh mẫn, vui vẻ, dần hòa nhập trở lại với cuộc sống bình thường.

Trị liệu tâm lý thực sự mang đến rất nhiều cải thiện cho những người sống trong nỗi day dứt, dày vò, sợ hãi vì phá thai. Gia đình cũng nên tham gia trị liệu để biết cách ứng phó với những cảm xúc tiêu cực cũng như có hướng chăm sóc tâm trí cho người bệnh phù hợp để nhanh chóng loại bỏ những ám ảnh hoàn toàn.

3. Đi chùa/ nhà thờ

Tìm đến những nơi mang tính chất tâm linh có thể giúp ích rất nhiều cho những người phá thai. Thực tế cho thấy những phụ nữ sau khi thực hiện phá thai cũng rất thường đến những nơi này để có được những phút giây bình yên cho tâm trí, để cảm thấy được tha thứ cho những lỗi lầm bồng bột của bản thân. Mỗi người có một tôn giáo riêng vì vậy hãy cứ tìm đến những nơi thực sự có thể đem đến cho bạn sự bình yên.

Ở những người theo đạo Phật còn có hướng gửi vong nhi vào chùa với ý nghĩa là để con có chỗ nương tựa, không phải cô đơn và cũng là để thể hiện cho sự luyến tiếc, thay cho lời xin lỗi của cha mẹ. Điều này cũng giúp bản thân người mẹ cảm thấy lòng được an yên hơn, cũng có thể tìm đến con bất cứ lúc nào. Tất nhiên dù có phần mê tín nhưng khi những điều này có thể làm bạn yên tâm hơn, với bớt được tội lỗi trong lòng thì hoàn toàn nên thực hiện.

4. Vượt qua sang chấn tâm lý sau phá thai bằng cách làm từ thiện

Làm từ thiện cũng là cách để bạn cảm thấy trái tim được an ủi, lấp đầy những tổn thương cũng như giảm được cảm giác tội lỗi với đứa con hay những hành động của bản thân. Khi làm từ thiện bạn có thể nhận lại được những nụ cười hạnh phúc từ những người xung quanh – đây có thể chính là liều thuốc chữa lành những vết thương trong trái tim của bạn.

Thay vì gửi tiền tượng trưng thì bạn nên trực tiếp hành động. Chẳng hạn có thể đến chăm sóc cho những đứa bé mắc bệnh hiểm nghèo trong bệnh viện hay chơi cùng những đứa trẻ tại các trung tâm mồ côi. Ngoài ra nếu vẫn cảm thấy trái tim trống rỗng, tâm trí tội lỗi bạn có thể xin tá túc tại một ngôi chùa nào đó để tĩnh tâm trở lại. Lo việc dọn dẹp, phúng viếng tại chùa cũng là một cách làm thiện nguyện và giúp bạn cảm thấy nhẹ nhõm hơn.

5. Thay đổi cuộc sống tích cực hơn

Chắc hẳn rằng, sự xuất hiện của em bé chỉ là chưa đúng thời điểm nên bạn mới cần bắt buộc phải bỏ con. Nếu đã đưa ra quyết định này thì cuộc đời sau này bạn nên sống một cách tốt hơn để không phải sống trong sự dằn vặt và hối hận. Hãy gạt nỗi lo âu, ân hận tạm thời qua một bên để bắt đầu lại một cuộc sống tươi đẹp hơn, tích cực hơn, hạnh phúc hơn.

Hãy khiến bản thân trở nên bận rộn bằng việc học tập hay công việc. Sự bận rộn cũng có thể làm vơi bớt phần nào sự mất mát, ám ảnh hay đau thương của chính bạn. Nếu kết quả của sự bận rộn đó chính là thành công, của cải, hạnh phúc thì sẽ càng tốt hơn. Hãy biến đau thương thành động lực để thay đổi bản thân từng ngày, để bạn không bao giờ hối hận với những gì mà mình đã làm.

Một số hoạt động có thể giúp ích cho người sang chấn tâm lý sau phá thai như

• Duy trì thói quen luyện tập thể dục thể thao hằng ngày
• Đảm bảo ngủ 7- 8 tiếng hằng ngày
• Duy trì thói quen ngủ sớm và dậy sớm, tránh thức quá khuya
• Bổ sung đầy đủ dinh dưỡng hằng ngày, ưu tiên nhóm các thực phẩm lành mạnh
• Tránh xa bia rượu, thuốc lá, đồ uống có cồn hay các chất kích thích gây nghiện
• Tích cực học tập hay tìm hiểu nhiều kiến thức, lĩnh vực mới hơn
• Không ngừng làm việc và tiến về phía trước, không được từ bỏ

6. Thực hiện các biện pháp thư giãn tinh thần

Dù làm thế nào cũng không tránh khỏi đôi lúc bạn vẫn nhớ về quá khứ, nếu không sớm có các biện pháp thư giãn tinh thần sẽ rất dễ đắm chìm vào đó một lần nữa. Vì thế cần có những biện pháp để chăm sóc đời sống tinh thần khỏe mạnh, loại bỏ sớm những căng thẳng để tâm trí luôn trong trạng thái cân bằng, không bị ảnh hưởng bởi những điều tiêu cực.

Một số biện pháp có thể giúp ích cho người bị sang chấn tâm lý sau phá thai như

• Thực hành thiền hằng ngày sẽ giúp bạn sớm lấy lại sự cân bằng trong tâm trí, loại bỏ những cảm xúc tiêu cực đồng thời cũng giúp người bệnh ngủ ngon hơn
• Tắm nước nóng mỗi ngày cũng giúp ích rất nhiều cho cơ thể và tâm trí mỗi người
• Liệu pháp mùi hương, dùng tinh dầu để xông hơi, tắm hay khuếch tán tinh dầu trong phòng nghỉ cũng giúp tâm trí được thư giãn
• Viết nhật ký hoặc chia sẻ vấn đề của bản thân để tìm kiếm những lời khuyên hữu ích thay vì chỉ giữ trong lòng
• Chủ động tìm kiếm sự giúp đỡ từ những người đáng tin cậy xung quanh, hoặc nếu cảm thấy áp lực, căng thẳng không thể giải quyết được hãy tìm đến sự hỗ trợ của các chuyên gia tâm lý một lần nữa

7. Có sự ghi nhớ về đứa con

Thực tế thì không phải điều gì quên đi cũng là tốt. Quên mất đi máu mủ của bản thân không chỉ khiến bạn hối hận mà đến một lúc nào đó, sự tội lỗi sẽ một lần nữa quay trở lại với bạn. Thay vì cố gắng chôn vùi quá khứ để không ai biết thì bạn phải thật sự trân trọng, thừa nhận những sai lầm, thiếu sót của bản thân. Có như thế bạn mới không còn bị ám ảnh bởi những lời trách cứ của đứa con trên thiên đàng.

Sau khi thực hiện phá thai bạn nên có biện pháp chôn cất con đoàng hoàng. Có thể làm mộ cho con hay gửi con trên chùa, đến ngày hoặc một dịp trọng đại nào đó vẫn nên cúng viếng cho em bé đoàng hoàng. Dù đã thành hình hài hay chưa, đó vẫn là một sinh mệnh và bạn cần phải hoàn thành trọng trách của một người mẹ.

Dù đã chuẩn bị tinh thần từ trước đó nhưng vẫn có rất nhiều người bị sang chấn tâm lý sau phá thai. Những hệ lụy từ phá thai đến sức khỏe, tinh thần, cuộc sống của mỗi người, đặc biệt là người phụ nữ, người mẹ là rất nghiêm trọng. Do đó dù với bất cứ nguyên nhân nào, bạn cũng phải suy nghĩ thật kỹ lưỡng trước khi quyết định để sau này không phải sống trong ân hận hay sợ hãi. Hy vọng những chia sẻ này đã giúp ích cho bạn để sớm vượt qua sang chấn tinh thần.