Người ái kỷ sợ gì nhất trong cuộc sống?

Người ái kỷ sợ gì nhất? Có phải người bệnh rất sợ hãi việc bị đánh giá, mất đi sự chú ý từ người khác nhưng lại giấu chúng đằng sau vẻ ngoài khoe khoang, mạnh mẽ? Chính những nỗi sợ này đôi khi lại là động lực thúc đẩy bệnh nhân tìm nhiều cách để duy trì hình ảnh hoàn hảo của mình trước mặt mọi người.

Người ái kỷ sợ gì nhất? Vạch trần nỗi sợ hãi của họ

Ái kỷ là một dạng rối loạn nhân cách khiến người mắc phải tự coi mình là trung tâm và luôn đòi hỏi sự chú ý, tôn sùng từ người khác. Người ái kỷ tự cảm thấy mình đặc biệt và vượt trội so với mọi người. Nhưng sâu bên trong, người bệnh lại sợ nhất là việc bị lộ ra những yếu điểm của bản thân.

Điều này khiến bệnh nhân luôn cố gắng xây dựng hình ảnh hoàn hảo và kiểm soát mọi thứ xung quanh để che giấu nỗi lo sợ. Nhưng chính sự bất an đó đã khiến họ dần lộ ra những nỗi sợ hãi cụ thể như:

1. Bị chỉ trích vì nói dối

Nói dối là một phần trong tính cách của người bệnh khi phóng đại, bịa đặt sự thật để tạo ra hình ảnh mình trông hoàn hảo. Người ái kỷ sợ nhất là bị chỉ trích vì những lời nói dối này bởi nó đồng nghĩa với việc bản thân bị phơi bày. Điều này khiến bệnh nhân mất kiểm soát và sụp đổ bởi hình ảnh mà mình dày công xây dựng bị phá vỡ.

Khi bị chỉ trích vì nói dối, người ái kỷ phản ứng rất tiêu cực như tấn công ngược lại người đã phê phán mình, tìm cách phủ nhận hoàn toàn điều bị tố cáo. Nỗi sợ bị phơi bày khiến bệnh nhân cố gắng bao biện, bóp méo sự thật và đổ lỗi cho người khác.

Nỗi sợ hãi này vừa gây mất uy tín trong mắt người khác vừa tạo ra nỗi lo bị lật tẩy khiển bản thân thấy thất bại. Điều này còn khiến bệnh nhân dễ rơi vào tình trạng trầm cảm, bởi bản thân không chấp nhận được sự tổn hại đến cái tôi của mình.

2. Không được ngưỡng mộ

Khao khát sự ngưỡng mộ từ người khác giúp người ái kỷ củng cố giá trị bản thân. Nếu không nhận được, đối phương thấy như mình mất đi lý do tồn tại. Nỗi sợ bị phớt lờ là một trong những ám ảnh lớn nhất bởi nó “đánh” thẳng vào sự tự tin mà người bệnh cố gắng che đậy bằng hình ảnh hoàn hảo.

Lúc này, người ái kỷ dễ trở nên tiêu cực, hung hăng. Họ sẽ tìm mọi cách để giành lại sự chú ý như khoe khoang thành tựu, nói xấu người khác,… Chúng xuất phát từ việc bản thân không thể chấp nhận mình đã không còn là trung tâm của sự chú ý.

Nỗi sợ này còn khiến người bệnh rơi vào trạng thái trống rỗng. Đối phương không biết làm sao để cảm thấy hài lòng nếu không có sự công nhận từ bên ngoài. Dần dần, sự khao khát ngưỡng mộ biến mình thành người luôn cạnh tranh, ganh đua và khó chịu với thành công của người khác.

3. Không là duy nhất

Người ái kỷ luôn muốn bản thân là duy nhất trong mắt mọi người, tin rằng chỉ có mình mới xứng đáng được tôn vinh và bất kỳ ai khác chiếm vị trí đó đều là mối đe dọa. Việc không còn là người đặc biệt khiến bệnh nhân thấy mình mất giá trị và không còn đáng được chú ý.

Nếu mang nỗi sợ này, người ái kỷ dễ thấy tổn thương nghiêm trọng. Mất đi sự kiểm soát đối với cách mọi người nhìn nhận mình là điều khiến người bệnh rơi vào trạng thái căng thẳng. Để giành lại vị trí “độc nhất”, đối phương sẵn sàng thao túng hoặc làm tổn thương người khác.

Sự cực đoan trong cách hành xử của người ái kỷ khi bị mất vị trí duy nhất thể hiện qua việc họ có thể trở nên độc đoán, khó tính, và tạo áp lực cho người xung quanh. Họ không ngần ngại làm tổn thương người khác để lấy lại sự chú ý và sự quan trọng vốn đã mất.

4. Nỗi sợ thất bại

Nỗi sợ thất bại của người ái kỷ khác với người bình thường ở chỗ không chỉ lo mất đi cơ hội, mà còn sợ làm tổn hại đến hình ảnh hoàn hảo của mình. Với người bệnh, thất bại còn là sự phơi bày yếu điểm bên trong khiến bản thân trở nên lo lắng khi đối mặt với thử thách.

Thất bại tác động rất lớn đến người ái kỷ khi bản thân không chấp nhận được việc mình không hoàn hảo. Nếu không đạt được điều mình muốn, người bệnh thấy mình mất đi giá trị và bị tụt hậu. Sự tự tin giảm sút nhanh chóng và gây ra thất vọng, thậm chí là trầm cảm.

Những thất bại liên tục còn làm đối phương rơi vào trạng thái tiêu cực kéo dài. Bệnh nhân bắt đầu hoài nghi về giá trị của mình nhưng lại không học hỏi từ thất bại mà đổ lỗi cho hoàn cảnh và người khác. Đồng thời cố gắng che giấu sai lầm để bảo vệ cái tôi của mình.

5. Mối quan hệ gắn bó

Mối quan hệ gắn bó khiến người ái kỷ sợ hãi bởi bản thân không muốn cam kết, chịu trách nhiệm với người khác. Người bệnh sợ mình quá thân thiết với ai đó sẽ bị kiểm soát hoặc mất đi sự tự do để làm điều bản thân muốn. Do đó, bệnh nhân sẽ giữ khoảng cách với mọi người và khó duy trì mối quan hệ dài lâu.

Cam kết là điều người ái kỷ rất e ngại, vì nó đồng nghĩa với việc bản thân phải chia sẻ và thỏa hiệp. Đồng thời lo rằng mối quan hệ khiến mình mất đi sự kiểm soát, lộ ra điểm yếu của bản thân. Vì vậy, đối phương hay lảng tránh trách nhiệm, khiến cho việc gắn bó trở nên khó khăn.

Lâu dài, mối quan hệ gắn bó trở thành nỗi sợ lớn trong lòng người ái kỷ vì không muốn phải đối mặt với yêu cầu từ người khác. Cùng với đó là lo sợ việc một ai đó hiểu mình làm bản thân bị đánh giá, từ chối. Chúng khiến họ giữ một khoảng cách an toàn và khó lòng phát triển các mối quan hệ bền chặt.

6. Bị bỏ rơi

Sợ bị bỏ rơi bắt nguồn từ những tổn thương tình cảm trong quá khứ. Dù bề ngoài có vẻ tự tin và mạnh mẽ nhưng sâu bên trong vẫn lo sợ người khác sẽ rời xa mình. Sự sợ hãi này không chỉ là nỗi lo mất mát mà còn là nỗi ám ảnh cô đơn, trống trải mà người ái kỷ không biết cách đối phó.

Dù có tính cách luôn muốn kiểm soát, thao túng người khác nhưng người ái kỷ vẫn sợ bị bỏ rơi. Nó xuất phát từ việc luôn cần ai đó để khẳng định giá trị bản thân. Việc không có người bên cạnh làm họ thấy mình vô dụng. Đồng thời bám chặt vào mối quan hệ, có hành vi tiêu cực để ngăn chặn người khác rời bỏ mình.

Nỗi ám ảnh này còn khiến người bệnh thêm mệt mỏi bởi nếu không làm đủ, không kiểm soát được, người khác sẽ rời bỏ họ. Nó làm cho bệnh nhân thường xuyên nghi ngờ và tạo rào cản trong các mối quan hệ, gây ra căng thẳng và khó duy trì mối quan hệ lâu dài.

7. Sợ bị từ chối

Bệnh nhân ái kỷ sợ bị từ chối vì điều đó đánh vào điểm yếu sâu kín nhất của bản thân – sợ mình không đủ tốt. Dù luôn muốn được công nhận, người bệnh vẫn lo rằng mình sẽ bị người khác từ chối, không được chấp nhận. Chúng khiến bệnh nhân tìm mọi cách để che giấu điểm yếu của mình và thể hiện sự tự tin giả tạo nhằm tránh bị từ chối.

Đây là nỗi sợ đầy ám ảnh với người ái kỷ khiến đối phương cảm thấy bẽ mặt, phẫn nộ khi bị từ chối bởi không chấp nhận được việc ai đó coi thường mình. Điều này khiến bệnh nhân luôn kiểm soát mọi thứ để tránh phải đối diện với sự từ chối.

Để che giấu, người bệnh sẽ tỏ ra lạnh lùng, xa cách, cư xử thô lỗ khi gặp phải tình huống có nguy cơ bị từ chối. Đối phương cố gắng phủ nhận cảm xúc của mình, thể hiện sự mạnh mẽ và không cần người khác dù bên trong lại lo sợ không còn giá trị trong mắt người khác.

8. Tự nhìn nhận chính mình

Một điều mà người ái kỷ lo sợ chính là phải tự nhìn sâu vào tâm hồn mình. Bởi người bệnh biết đằng sau vẻ ngoài tự tin, quyền lực là nỗi sợ và điểm yếu mà mình không muốn đối mặt. Đồng thời sợ thừa nhận bản thân không hoàn hảo, luôn có những khuyết điểm. Nếu phải đối diện với chính mình, đối phương sẽ mất đi hình ảnh đã dày công xây dựng.

Bệnh nhân luôn cố gắng né tránh việc suy nghĩ quá nhiều về bản thân và sợ rằng nếu nhìn thấy những điểm yếu của mình, người khác cũng sẽ nhìn thấy. Nên người bệnh hay che giấu cảm xúc thật, luôn giữ khoảng cách và cố gắng tạo ra phiên bản hoàn hảo của bản thân trước mặt người khác.

Để trốn tránh, người ái kỷ sẽ đi phê phán, hạ thấp người khác nhằm làm mờ đi điểm yếu của bản thân. Đồng thời xây dựng “bức tường” phòng thủ và không bao giờ thừa nhận rằng mình cũng lúc yếu đuối, thất bại. Điều này khiến họ sống trong dối trá với chính mình và không thể phát triển sự tự nhận thức về bản thân.

Làm thế nào để phát hiện nỗi sợ của người ái kỷ?

Trong cuộc sống, những người ái kỷ che giấu bên dưới vẻ ngoài tự tin là hàng loạt nỗi sợ hãi về bản thân. Những biểu hiện đó rất khó phát hiện nếu không chú ý kỹ. Tuy nhiên, có những dấu hiệu cụ thể sau đây lại giúp nhận diện được việc dễ tổn thương này:

• Phản ứng khi bị chỉ trích: Người ái kỷ nhạy cảm với lời góp ý, chỉ trích dù chúng có thiện chí đến đâu. Nên họ có phản ứng phòng thủ, tức giận, cảm thấy bị xúc phạm, đe dọa khi ai đó không khen mình.
• Cần được khen ngợi liên tục: Một điểm dễ nhận ra là nếu không nhận được sự chú ý, khen ngợi mà mình khao khát, người ái kỷ sẽ trở nên lo lắng.
• Bối rối về bản thân: Bệnh nhân ái kỷ khó thiếu hiểu biết về bản thân và cảm xúc của mình. Nó khiến đối phương trở nên bối rối, không biết mình thực sự muốn gì hay cần làm gì để vượt qua cảm giác này.
• Khuynh hướng thao túng: Để giành quyền kiểm soát, người ái kỷ sử dụng sự thao túng, chơi trò chơi cảm xúc khiến người khác cảm thấy có lỗi, hổ thẹn.
• Không có khả năng đồng cảm: Dù có vẻ ngoài quan tâm đến người khác, người ái kỷ không thực sự đặt mình vào vị trí của mọi người mà chỉ đang phục vụ nhu cầu xây dựng hình ảnh của bản thân.
• Khó xây dựng mối quan hệ: Người ái kỷ chỉ tập trung vào bản thân nên khó tạo dựng mối quan hệ gắn bó với người khác, trở nên cô đơn và bị hiểu lầm.

• Kiểm soát hành vi: Bệnh nhân muốn kiểm soát mọi thứ xung quanh nên tìm cách điều khiển từ các quyết định nhỏ nhặt.
• Ghen tị, đố kỵ: Cảm xúc ghen tị, đố kỵ luôn hiện diện khiến người bệnh so sánh bản thân với người khác. Sự cạnh tranh quá mức này làm cho mối quan hệ trở nên căng thẳng và khó duy trì.
• Khó tin tưởng người khác: Người ái kỷ hay hoài nghi về ý đồ của người khác, ngay cả với những người thân thiết. Nên họ giữ khoảng cách với mọi người và khó lòng xây dựng được niềm tin thực sự.
• Đổ lỗi cho người khác: Khi mọi chuyện không diễn ra như mong muốn thì người bệnh đổ lỗi cho người khác nhằm tránh né cảm giác thất bại và bảo vệ hình ảnh hoàn hảo của bản thân.

Sự thật về người ái kỷ là đối phương luôn sống trong nỗi sợ bị mất kiểm soát và sự đặc biệt của mình. Chúng khiến người bệnh trở nên căng thẳng và gây áp lực lên những người xung quanh. Để tránh bị ảnh hưởng bởi điều này, hãy nhớ đặt ranh giới rõ ràng và giữ vững lập trường của mình.

Có thể bạn quan tâm:

• 8 mẹo để đối phó với người ái kỷ, không bị họ chèn ép
• Hậu quả của bệnh ái kỷ chớ nên xem thường và cách khắc phục
• Yêu Bản Thân Quá Mức Có Phải Là Bệnh?

Nguồn tham khảo:

• https://psych2go.net/10-things-narcissists-fear/
• https://personalitydiaries.com/who-do-narcissists-fear-the-most/
• https://www.verywellmind.com/signs-of-a-vulnerable-narcissist-7369901